Post by Oshin on Jun 6, 2004 10:28:15 GMT -5
Vịnh Nha Trang thế kỷ XXI: Một "vùng tai họa sinh thái"?
(VietNamNet) - Cần ngăn ngừa vịnh Nha Trang rơi vào "vùng tai họa sinh thái" của thế kỷ XXI. Một chuyên gia Nga, sau khi nghiên cứu về hệ sinh thái vịnh này, đã cảnh báo như vậy.
Để sử dụng có hiệu quả bền vững các nguồn lợi thiên nhiên từ các hệ sinh thái ven biển, cần hiểu biết về chúng. Thế nhưng cho đến nay, việc nghiên cứu vùng ven biển Việt Nam vẫn còn chưa đầy đủ. Rất cần những nghiên cứu đầy đủ và có hệ thống, và dười đây chỉ là một nghiên cứu về đa dạng sinh học của hệ sinh thái Vịnh Nha Trang, do Phòng Thí nghiệm Thủy sinh - chi nhánh ven biển của Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga thực hiện, dẫn tới sự cảnh báo về nguy cơ ô nhiễm:
Quần xã phiêu sinh vật
Phiêu sinh thực vật: Vịnh Nha Trang có trên 300 loài rong tảo. Trong đó, có 48% là loài nhiệt đới, 28% là loài phân bố ở khắp nơi trên thế giới. Nhóm phổ biến nhất là khuê tảo có 159 loài, và tảo vỏ cuống bào tử có 121 loài. Có đến hơn một nửa loại tảo là loài phiêu sinh thực vật (có kích thước tế bào nhỏ ). Mật độ nền quanh năm của tảo là 100.000 tế bào/lít. Các tầng nước phía dưới (10-15m) có quá trình sinh sản thuận lợi hơn các tầng nước bề mặt.
Cỏ biển chụp ở... nơi khác, vì sau năm 1982, vịnh Nha Trang đã không còn hệ sinh thái này!
Phiêu sinh động vật: Vịnh Nha Trang có 100 loài và nhóm loài phiêu sinh động vật. Loại chủ yếu trong số này là tôm ăn thực vật, vào những mùa riêng biệt lại có sự tăng đột ngột về ấu trùng giun nhiều tơ, bọ chân chèo, hải tiêu có cuống. Càng xa bờ, càng có sự xuất hiện các phiêu sinh động vật dạng nước sâu. Phần lớn phiêu sinh động vật ở độ sâu trên 5m, lượng phiêu sinh động vật trung bình đạt khoảng 2mg/m3.
Quần xã động vật tự bơi
Ở vịnh Nha Trang, đã ghi nhận trên 240 loài cá. Trong các mẻ lưới, thường gặp nhất và có số lượng nhiều hơn cả là đại diện các họ: Engraulidae, Carangidae, Scombridae. Trứng cá, cá bột của Vịnh Nha Trang có hơn 60 dãy phát triển cá thể có quan hệ với 30 họ. Có thể giả thiết rằng trong Vịnh không có nơi đẻ trứng cho đa số những loài cá kích thước lớn và có giá trị về kinh tế. Những loài cá chất lượng thường có nơi cư trú là vùng nước nông ven bờ (dưới 50m) và ở rạn san hô.
Quần xã sinh vật đáy
Xem xét phản ứng của hải quỳ (trong ảnh), có thể đánh giá mức độ ô nhiễm lên san hô.
Nghiên cứu quần xã sinh vật đáy đã cho thấy đáy vịnh có rất nhiều bùn. Ở các quần xã đáy biển, thực tế sau năm 1982 đã không còn cỏ biển. Những san hô tạo rạn ở những vùng không bùn chủ yếu là những tập đoàn trẻ. Trầm tích ở đáy tầng 0-10cm đã kìm hãm hoạt động quang hợp của các thủy sinh vật. Những phân tích trầm tích đáy và vải lọc các thủy sinh vật đáy (ở những điểm khác nhau trong vịnh Nha Trang) cho thấy hàm lượng dioxin đã chiếm đáng kể trong mẫu.
Ngoài ra, trong quá trình nghiên cứu, nhóm đề tài cũng phát hiện ra rằng: Loài chỉ thị tốt nhất đối với vịnh nước nông Nha Trang là cá rạn san hô. Loài cá này có ở khắp vịnh và sống định cư trong suốt quá trình phát triển cá thể (13-15 năm). Cuộc sống của hải quỳ - chủ thể của cá rạn san hô có thể sống đến hàng chục năm. Các dãy kích thước - độ tuổi của cá rạn san hô cho phép nhận định được các dạng tác động của con người lên các giai đoạn phát triển khác nhau của cá trong một giai đoạn cụ thể. Xem xét phản ứng của hải quỳ, có thể đánh giá mức độ ô nhiễm lên san hô.