Post by Robot on Aug 19, 2004 9:25:20 GMT -5
Các chuyên gia tại ĐH Cornell (Mỹ ) đang tìm kiếm các hợp chất hữu ích trong thiên nhiên theo một cách hoàn toàn mới: Trích một phần lợi nhuận cho công tác bảo tồn.
Được gọi là Venom Venture, mục tiêu của dự án là tạo ra một mô hình mà trong đó cả doanh nghiệp và môi trường đều được lợi. thingy Cahoon, giám đốc Trung tâm Công nghệ, Doanh nghiệp và Thương mại hoá thuộc ĐH Cornell, cho biết: ''Quan điểm của chúng tôi là mọi khám phá hữu ích bắt nguồn từ thiên nhiên có thể được sử dụng để tài trợ cho việc bảo vệ động thực vật hoang dã''.
ĐH Cornell đã làm môi giới cho một thương vụ định hướng bảo tồn đầu tiên tại Costa Rica. Theo đó, Viện Đa dạng Sinh học Quốc gia (INBio) tại San Jose cung cấp mẫu của vô số loài sinh vật cho Công ty Dược phẩm Merck. Nếu Merck phát hiện một hợp chất hữu ích, một phần lợi nhuận mà công ty này thu được sẽ được trả cho INBio để bảo tồn thiên nhiên. Cahoon, giám đốc Venom Venture, nói: ''Ban đầu, mọi người nghĩ mô hình này sẽ thay đổi cách bảo tồn trên toàn thế giới. Các công ty sẽ chi hàng triệu đô-la để bảo tồn các Vườn quốc gia nhằm tiếp cận hệ động, thực vật ở đó. Điều này chưa xảy ra bởi tìm thấy một hoá chất sinh lợi không phải dễ dàng. Bạn phải lấy mẫu nhiều thứ. Do vậy, chúng ta cần tìm cách làm cho nghiên cứu hiệu quả hơn''.
Cahoon lưu ý rằng mặc dù khó khăn song con người luôn có những khám phá hữu ích trong tự nhiên. Chẳng hạn, các nhà khoa học Nhật Bản đang nghiên cứu mồ hôi của hà mã bởi nó chứa chất phong toả tia cực tím và nhiều chất kháng sinh. Hải miên có những cấu trúc kỳ lạ mà kỹ sư đang sử dụng để thiết kế các sợi quang mới. Nọc của quái vật Gila có khả năng điều trị tiểu đường. Nghiên cứu thính giác của ruồi giúp các chuyên gia cải tiến thiết bị trợ thính. Danh sách này ngày càng dài.
Tuy nhiên, các nhà bảo tồn cho rằng thách thức là tạo ra những mô hình liên kết các khám phá đó với công việc bảo tồn. Một ví dụ là loài dơi. Dơi có khả năng định vị bằng tiếng vang. Chúng phát ra năng lượng âm thanh và thực sự nhìn bằng âm thanh. Chúng có thể "vẽ" bản đồ một khu vực với những chi tiết nhỏ nhất. Các nhà khoa học chưa hiểu dơi làm điều đó bằng cách nào. Cahoon cho biết: ''Đó là một hệ thống cực kỳ phức tạp. Sớm hay muộn, chúng ta sẽ tìm ra cách nó hoạt động và sau đó nhiều công ty trong đó có quân đội sẽ muốn kết quả này. Khi điều đó xảy ra, tôi muốn dơi cũng được lợi''.
Hiện tại, Dự án của ĐH Cornell chỉ tập trung vào nhện bởi nọc của chúng có nhiều hứa hẹn. Theo Chuck Kristensen thuộc Spider Pharm, một công ty sản xuất nọc phục vụ mục đích nghiên cứu, con người mới mô tả được 40.000 loài nhện và còn khoảng 80.000-120.000 loài nữa vẫn chưa được nghiên cứu. Hầu hết mọi loài nhện đều có nọc mặc dù chỉ một nhóm nhỏ gây hại cho con người. Nọc nhện có thể chứa hàng chục hoặc hàng trăm thành phần khác nhau. Đó là một nguồn vật liệu khổng lồ mà chúng ta chưa hiểu hết. Kristensen đã nuôi và ''vắt sữa'' nhện trong gần 25 năm. Văn phòng của ông có 50.000 con nhện đại diện cho khoảng 50 loài khác nhau. "Vắt sữa" nhện là một công việc nặng nhọc. Để có 1g nọc nhện bà goá đen, ông phải vắt từ 50.000 tới 100.000 lần, mỗi lần mất một phút. Do vậy, có thể phải mất một năm mới vắt được 1g.
Spider Pharm sẽ chỉ là một đối tác trong Dự án Venom Venture. Venom Venture liên kết một số tổ chức khác thành một nhóm tài chính nhằm tăng khả năng phát hiện hợp chất hữu ích. Sẽ có một nhóm các nhà khoa học tư vấn bao gồm chuyên gia côn trùng, nhà hoá học và các chuyên gia khác. Họ sẽ đưa ra một danh sách các loài nhện có hứa hẹn. Sau đó, một tổ hợp các nhóm bảo tồn và nghiên cứu trên toàn cầu sẽ thu thập nhện. Cho tới nay, các đối tác tham gia là những nhóm ở Trung Quốc, Columbia và Mỹ.
Những con nhện đó sẽ được chuyển tới Spider Pharm, công ty có nhiệm vụ nuôi nhện và trích nọc. Tiếp đến, độc tố của nhện được chuyển tới Cornell để kiểm tra sơ bộ. Cùng với nọc nhện, kết quả kiểm tra này sẽ được chuyển tới nhiều công ty thương mại. Các công ty đó sẽ tiến hành hầu hết các nghiên cứu. Nếu tìm thấy một hoá chất hữu ích, lợi nhuận tài chính sẽ được chuyển tới mạng lưới cung cấp mẫu ban đầu để phục vụ bảo tồn. Cahoon nói: ''Mọi người đang làm giàu cho bản thân bằng cách tận dụng mọi thứ mà thiên nhiên ban tặng cho khoa học trong suốt lịch sử con người. Đã đến lúc trả lại một phần lợi nhuận này cho thế giới tự nhiên''.
Minh Sơn (Theo National Geographic)