Hội nghị CITES

[Oshin]

Hội nghị CITES và tương lai các loài bị đe doạ

Đại diện từ 166 quốc gia đang tập trung tại Bangkok từ ngày 2-14/10 để thảo luận khoảng 50 đề nghị về quy định buôn bán các loài động thực vật bị đe doạ và bảo vệ chúng khỏi nguy cơ tuyệt chủng.

Cá mập trắng, một trong những loài động vật hiếm nhất trên thế giới.

Theo các nhà tổ chức hội nghị, nguy cơ tuyệt chủng là rất cao do hoạt động buôn bán mang lại doanh thu hàng tỷ đôla mỗi năm và liên quan tới hơn 350 triệu động thực vật. Buôn lậu động thực vật bất hợp pháp đe doạ đẩy nhiều loài tới chỗ tuyệt chủng. Để ngăn chặn tình trạng này, các nước cần phối hợp và thực hiện tốt hơn các quyết định do Công ước buôn bán các loài động vật bị đe doạ (CITES) đưa ra.

Hội nghị nêu bật các loài cần bị cấm buôn bán sau khi chúng bị đe doạ do hoạt động khai thác quá mức, ô nhiễm và môi trường sống bị huỷ hoại. Kevin Adams, giám đốc thực thi pháp luật tại Cục cá và động vật hoang dã Mỹ, cho biết: ''Trấn áp buôn lậu phải được hỗ trợ bởi các đạo luật quy định hình phạt tù nặng hơn. Bức thông điệp âm vang tại Bangkok là rằng thực thi pháp luật là một công cụ cần thiết. Tuy nhiên, chúng tôi thấy chúng ta đang buông lỏng việc này''.

Hội nghị CITES lần này hứa hẹn những cuộc tranh luận gay gắt liên quan tới săn cá voi và buôn bán ngà voi. Nhật Bản đang tiến gần tới việc nới lỏng hạn chế buôn bán đối với một số loài cá voi minke. Số lượng của loài này đã tăng tới 1 triệu trên toàn thế giới sau khi suy giảm mạnh do săn bắt cách đây vài thập kỷ. Một vấn đề tranh cãi nữa là một số nước miền Nam châu Phi có số lượng voi được quản lý tốt muốn bán da và ngà dễ dàng hơn ở nước ngoài. Các chuyên gia bảo tồn khuyến cáo rằng các vụ bắt giữ ngà voi buôn lậu tại châu Á ngày càng tăng trong 10 năm qua, chủ yếu là do nhu cầu mạnh tại Trung Quốc.

Hội nghị cũng sẽ thảo luận về những loài động vật khác đang suy giảm về số lượng và đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng. Các nhà bảo tồn khuyến cáo cần bảo vệ hơn nữa cá mập trắng khổng lồ. Chúng bị săn bắt để đáp ứng như cầu cao về răng, hàm và vây. Họ muốn kiểm soát hoạt động buôn bán cá wrasse đầu bướu ở Ấn Độ dương và Thái Bình dương. Đây là loài cá lớn có thể sống tới 30 năm song hiện bị đe doạ do nhu cầu của các nhà hàng ở Hong Kong, Trung Quốc đại lục và Singapore. Các biện pháp bảo vệ rùa châu Á, bị khai thác quá mức làm thức ăn và vật kiểng, cũng nằm trong chương trình nghị sự.

Indonesia đã đề nghị kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động buôn bán ramin - một trong những loại gỗ đem lại doanh thu xuất khẩu cao nhất tại châu Á. Tuy nhiên, loài thực vật này bị ảnh hưởng mạnh do hoạt động khai thác quá mức và bất hợp pháp. Cũng có đề nghị nới lỏng các quy tác buôn bán một số loài chẳng hạn như tê giác và đại bàng trắng bởi số lượng của chúng đã tăng lên.

Công ước CITES có hai phụ lục chính. Phụ lục thứ nhất liệt kê 600 loài động vật và 300 loài thực vật bị cấm buôn bán ngoại trừ trong các trường hợp đặc biệt. Phụ lục thứ hai, với hơn 4.100 loài động vật và 28.000 loài thực vật, cho phép buôn bán quốc tế song phải có giấy phép. Tuy nhiên, các nhà bảo tồn phàn nàn rằng CITES thiếu quyền lực thực thi đủ mạnh và việc giám sát hoạt động buôn bán phụ thuộc vào các quốc gia thành viên. Nhiều nước không thể hoặc không sẵn sàng làm điều đó.

Một ví dụ là hổ. Mặc dù nằm trong danh sách các loài được bảo vệ song số lượng của chúng đã giảm 95% trong thế kỷ qua và hiện còn chưa tới 5.000 con trong thiên nhiên. Theo các chuyên gia, cần thành lập một đơn vị kiểu Interpol ở châu Á để triệt phá các băng nhóm có tổ chức. Ngoài ra cần trừng phạt nghiêm khắc hơn tội danh buôn bán động thực vật được bảo vệ.

Minh Sơn (Tổng hợp)

[Oshin]

Hội nghị CITES: thêm nhiều loài được bảo vệ

Nhật Bản với lời đề nghị đánh bắt cá voi nhưng bị từ chối, Nam Phi hân hoan với quyết định của CITES bảo vệ loài xương rồng Hoodia dùng để chế biến thuốc chống thèm ăn... Đó là một trong những diễn biến cuối cùng tại Hội nghị CITES ở Bangkok, Thái Lan

Cá mập: được phép kinh doanh, nhưng phải có giấy phép



Cá mập trắng

Quyết định trên được thông qua theo yêu cầu của Australia và Madagascar. Các nhà bảo tồn đã hoan nghênh quyết định này. Nicola Beynon thuộc Tổ chức Nhân đạo quốc tế cho biết: " Giờ thì chúng ta có cơ hội đảm bảo rằng hoạt động buôn bán các bộ phận của loài này được kiểm soát chặt chẽ''.

Còn TS. Ramon Bonfil thuộc Hiệp hội Bảo vệ thiên nhiên nói: "Việc liệt cá mập trắng lớn vào phụ lục hai sẽ giúp chúng ta quản lý hoạt động buôn bán mà hiện đe dọa tới chúng. Chúng ta quản lý bằng cách yêu cầu các dữ liệu chứng minh săn bắt không gây hại cho loài này''.

Cá mập trắng lớn bị đánh bắt thương mại cũng như phục vụ giải trí để lấy hàm và răng. Nhu cầu sử dụng vây của chúng để nấu cháo, cũng giống như vây của các loài cá mập khác, là rất cao. Loài này đã được liệt vào phụ lục III của công ước (phụ lục này kể tên 290 loài được bảo vệ ít nhất tại một quốc gia). Giờ thì chúng trở thành loài cá mập thứ ba được đưa vào phụ lục II (cho phép buôn bán có kiểm soát bằng giấy phép) theo sau cá mập basking và cá mập whale.

Sách đỏ của Liên minh Bảo tồn thế giới đã liệt kê 82 loài cá mập và cá đuối vào loại bị đe dọa.

Nhật Bản đòi được săn cá voi...



Cá voi Minke

Cũng tại hội nghị ở Bangkok, đề nghị săn cá voi minke vì mục đích thương mại của Nhật Bản đã bị từ chối. Công ước CITES hiện đưa cá voi minke vào phụ lục I (cấm mọi hoạt động buôn bán). Nhật Bản đã đề nghị chuyển cá voi minke sang phụ lục II. Tuy nhiên, đa số các đoàn đại biểu tại Bangkok đã bỏ phiếu chống lại đề nghị trên, tiếp tục bảo vệ lệnh cấm săn cá voi thương mại kéo dài 18 năm. Việc chuyển cá minke sang phụ lục II sẽ không thể loại bỏ lệnh cấm trên của Ủy ban Đánh bắt cá voi quốc tế (IWC). Tuy nhiên, một số nhà bình luận nói rằng điều đó sẽ gây áp lực buộc IWC nới lỏng lệnh cấm trong tương lai.

Theo dữ liệu của CITES, có hơn 1 triệu cá voi minke trên toàn thế giới. Nhật Bản cho rằng số lượng của chúng hiện đã tăng tới mức có thể đánh bắt hạn chế. Tuy nhiên, các nhà bảo tồn vẫn khăng khăng phong tỏa kế hoạch này. Susan Lieberman, Trưởng đoàn của Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên (WWF), nói: ''Vẫn chưa chắc chắc về xu hướng tăng của cá voi minke. Nếu CITES cho phép buôn bán thịt của chúng, đó sẽ là một thách thức đối với quyền lực của IWC. Chúng tôi mệt mỏi trước việc Nhật Bản đang cố gắng nối lại hoạt động săn bắt cá voi thông qua cửa hậu''. Đoàn Nhật Bản nói rằng sẽ tiếp tục vận động nối lại hoạt động đánh bắt thương mại.

Đa số các đoàn đại biểu tiếp tục ủng hộ việc kiểm soát hoạt động buôn bán cá đầu bưới ở Ấn Độ - Thái Bình dương. Loài cá này sống ở dải đá ngầm san hô và có thể dài tới 2m. Do sự quý hiếm và là món ăn ngon nên giá bán lẻ của 1kg cá đầu bướu là 130 đôla, làm cho nó là một trong những loài cá có giá trị nhất trong thị trường cá san hô. Loài này sẽ được liệt kê vào phụ lục II, giống như cá mập trắng lớn.

[Oshin]

Cá heo: chỉ còn 1.000 con, phải bảo vệ!



Cá heo Irradwaddy

Hội nghị CITES lần này cũng đã cấm buôn bán Irrawaddy - một loài cá heo hiếm ở châu Á với số lượng chừng 1.000 con trong tự nhiên. Đề nghị cấm buôn bán thương mại loài cá trên do Thái Lan đưa ra. Robert Mather thuộc WWF nói: ''Đề nghị của Thái Lan phản ánh việc con người ngày càng quan tâm bảo vệ bờ biển. Chúng tôi tin rằng các cộng đồng dân cư ở Thái Lan sẽ thấy lợi ích kinh tế lớn hơn từ việc phát triển du lịch sinh thái quanh cá heo Irrawaddy so với buôn bán cá sống.

Quyết định của CITES đưa cá heo Irrawaddy vào phụ lục I, giống như các loài vượn lớn và hổ. Cá heo được tìm thấy với số lượng nhỏ, bị cô lập về địa lý, từ Australia cho tới Ấn Độ và Philippines. Do có khả năng sống trong cả nước ngọt lẫn nước mặn, dễ huấn luyện và hấp dẫn nên con người sử dụng chúng trong các buổi trình diễn. Karen Steuer, cố vấn chính sách cao cấp của WWF, cho biết: ''Phần lớn các vườn thú hợp pháo đã từ chối trưng bày cá heo Irrawaddy bởi chúng có nguy cơ tuyệt chủng. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng buôn bán chúng để phục vụ biểu diễn và cho các công viên nước khắp châu Á''.

Tháng 11/2004: Việt Nam tổ chức Hội nghị quốc tế về bảo vệ hổ

Hơn 2000 đại biểu thuộc 166 nước thành viên của CITES hiện đang đi vào giai đoạn cuối của Hội nghị CITES lần thứ 13. Hội nghị lần này diễn ra trong 12 ngày (từ 2-14/10/2004) để xem xét lại việc buôn bán các loài động, thực vật có nguy cơ tuyệt chủng. Đoàn đại biểu Việt Nam gồm năm thành viên do ông Hà Công Tuấn, Cục trưởng Cục Kiểm lâm thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, làm trưởng đoàn.

Trong thời gian diễn ra Hội nghị, 10 nước thành viên ASEAN (trong đó có Việt Nam) công bố "Khuôn khổ hợp tác" của 10 nước thành viên về các vấn đề liên quan đến việc thực hiện CITES. Một kế hoạch hành động khu vực ASEAN về buôn bán động, thực vật hoang dã cũng đang được In-đô-nê-xia soạn thảo và sẽ hoàn thành trong vài tháng tới. Đại diện Việt Nam hứa, sẽ tích cực tham gia vào kế hoạch hành động trên và trong tháng 11 tới sẽ đăng cai tổ chức Hội nghị "Diễn đàn Hổ toàn cầu" nhằm góp phần vào việc bảo vệ loài động vật hoang dã đang bị đe dọa này.
Tuy nhiên, cho tới nay, mối đe dọa lớn nhất đối với cá heo là mắc lưới đánh cá. Loài động vật có vú này sống trong các vùng nước nông gần bờ hoặc trong các con sông. Do vậy, nguy cơ tử vong do mắc lưới đánh cá là rất cao. Theo WWF, cá heo Irrawaddy ở Philippines chỉ còn chưa tới 70 con và sẽ tuyệt chủng nếu con người không giải quyết vấn đề trên.

Nam Phi hân hoan với quyết định bảo vệ xương rồng hoodia

Trong suốt hội nghị tại Bangkok, các đoàn đại biểu CITES cũng xem xét tình trạng của một số loài có nguy cơ tuyệt chủng. Họ đã nhất trí đưa xương rồng hoodia hiếm vào phụ lục II theo đề nghị của Nam Phi, Namibia và Botswana. Xương rồng hoodia bị các công ty dược phẩm săn tìm bởi chúng có dược tính kiềm chế sự thèm ăn.



Các loài xương rồng hoodia.

Loài thực vật hiếm trên đã được bộ tộc San Bushmen ở miền Nam châu Phi sử dụng trong hàng nghìn năm qua để kiềm chế sự thèm ăn trong suốt những chuyến đi dài qua sa mạc Kalahari. Nó là chìa khóa để sản xuất các loại thuốc chống béo phì tiềm năng. Hội đồng nghiên cứu khoa học và công nghiệp Nam Phi đã cấp bằng sáng chế cho một hóa chất chiết từ hoodia và cấp phép cho Công ty dược phẩm Phytopharm PLC phát triển tiềm năng thương mại của hoodia. John Donaldson thuộc đoàn Nam Phi cho biết quyết định trên sẽ bảo đảm rằng hoodia được sử dụng theo cách bền vững.

[Oshin]

Giảm hạn ngạch xuất khẩu trứng cá muối

Các đoàn đại biểu ở CITES cũng quyết định cắt giảm hạn ngạch xuất khẩu trứng cá muối 2004 ở biển Caspian. Điều này sẽ đẩy giá của mặt hàng xa xỉ này lên cao. Azerbaijan, Iran, Kazakhstan và Nga đã nhất trí giảm hạn ngạch trứng cá Caspian 2004 từ 146.000kg năm 2003 xuống còn 113.554kg. Tổng hạn ngạch xuất khẩu trứng cá tầm trắng - loài hiếm và có giá trị nhất trong các loài cá tầm - bị giảm 50% xuống còn 4.425kg. Các nước ở vùng biển Caspian sản xuất 90% lượng trứng cá muối của thế giới. Tuy nhiên, đánh bắt trộm và ô nhiễm đã làm giảm lượng cá không xương, có mũi dài này.

HỔ: CITES bảo vệ, nhưng vẫn... nguy cấp

Mặc dù nhiều loài đã được liệt vào phụ lục I, II và III của Công ước CITES nhưng chúng vẫn đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng. Một ví dụ điển hình là hổ. Chúng đã được xếp vào phụ lục I. Hoạt động buôn bán tràn lan da hổ đã làm cộng đồng quốc tế quan ngại về sự tồn tại của số lượng hổ hoang - loài động vật mà số lượng của chúng ngày càng giảm mạnh. Theo kết quả điều tra của Cơ quan điều tra môi trường ở Anh (EIA), buôn bán da hổ đã tăng 10 lần trong vòng 5 năm qua và khách hàng chủ yếu là người Hoa và châu Âu giàu có. Số lượng các chuyến da hổ bị bắt giữ tăng mạnh ở Ấn Độ, Nepal và Trung Quốc.

Debbie Banks, nhà vận động bảo vệ hổ tại EIA, cho biết: ''Thương gia ở Lhasa (thủ phủ của Tây Tạng) nói rằng các tấm da hổ được bán cho các du khách người Hoa giàu có ở Bắc Kinh, Hong Kong và khách châu Âu''. Một tấm da hổ có giá ít nhất là 10.000 đôla ở Lhasa và động lực lợi nhuận đã quá rõ ràng. Báo cáo mới của EIA mang tên ''Vết da hổ'' do Banks công bố trước 166 quốc gia tham dự Hội nghị CITES lần thứ 13 tại Bangkok.


www.vnn.vn/dataimages/original/images371427_ho141004.jpg[/img]

Hổ châu Á

Hoạt động buôn bán da hổ bất hợp pháp vẫn tiếp diễn mặc dù hổ đã được liệt vào phụ lục I của CITES từ năm 1975. Nó tiếp diễn bởi có một mạng lưới người đông đảo mà đối với họ hổ là động vật mang lại lợi nhuận cao. Theo ước tính hiện còn chưa tới 5.000 con hổ trên thế giới. Số lượng hổ nhiều nhất, 2.500-3.000 con, tập trung tại Ấn Độ. Nhiều nhóm hổ đã tuyệt chủng. Banks cho biết: ''Các quốc gia cần hợp tác khẩn cấp để thực thi pháp luật tốt hơn nhằm loại trừ mối đe doạ ngày càng tăng đối với 5.000 con hổ hoang dã cuối cùng. Với khoảng 50% hổ hoang tập trung tại Ấn Độ, quốc gia này là mục tiêu chính đối với bọn buôn bán da''.

Theo Hiệp hội Bảo vệ động vật hoang dã Ấn Độ (WPSI), từ năm 1994 tới 2003 có 784 vụ thu giữ da hổ, da báo hoặc lông rái cá ở Ấn Độ. Trên 1.400 người đã bị buộc tội liên quan tới những vụ bắt giữ này. Tuy vậy, chỉ có 14 bản án được tuyên. Trường hợp điển hình là vụ bắt giữ tay buôn bán động vật hoang dã người Tây Tạng Tsering Tamang vào tháng 1/2003 tại bang Uttar Pradesh. Lúc đó, Tamang sở hữu 12 tấm da báo. Vào tháng 4/2001, Tamang bị bắt giữ vì tội danh buôn bán một tấm da hổ và 19 tấm da báo. Vụ bắt giữ năm 2003 xảy ra khi ông ta đang được tại ngoại nhờ tiền bảo lãnh.

Mặc dù các vụ bắt giữ da hổ ở Ấn Độ, Nepal và Trung Quốc đang được ca ngợi song Julian Newman, nhân viên điều tra cao cấp của EIA, nói rằng cộng đồng quốc tế cần trợ giúp kỹ thuật cũng như tài chính cho các nước này để thực thi các cơ chế mới chống buôn báo da hổ. CITES là công ước do LHQ bảo trợ và có hiệu lực trong gần 30 năm qua. Tuy nhiên, do thiếu quyền kiểm soát, các quyết định do CITES đưa ra tại các hội nghị đều là vô nghĩa. Trong trường hợp của hổ, loài động vật nổi tiếng của châu Á, nhu cầu hợp tác để thực hiện luật là rõ ràng và khẩn cấp nếu con người muốn nhìn thấy hổ trong tương lai.

Mặc dù Trung Quốc vẫn là điểm đến chủ yếu của da hổ và báo từ Ấn Độ song các thị trường cuối cùng vẫn rất phân tán. Trong năm 2000, có thông báo về việc da hổ được bán công khai tại Dubai (các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất). Tháng 7/2004, có tin từ tử Ả Rập Xê-út rằng da hổ được bán với giá trên 2.500USD.

Minh Sơn (Tổng hợp)

[Oshin]

Ếch, cóc, sa giông... đang bị chết dần

Ếch, cóc và sa giông trên thế giới đang chết dần. Chúng bị săn bắt quá mức làm thức ăn, môi trường bị huỷ hoại và đáng lo ngại nhất là nhiều loài đang biến mất mà không rõ nguyên nhân.



Chỉ còn chưa tới 250 cá thể ếch Corroboree trên thế giới.

Hơn 500 nhà khoa học trên thế giới đã đưa ra lời cảnh báo trên vào ngày 14-10. Đây là đánh giá toàn cầu đầu tiên về tình trạng của nhóm động vật này.

Sau khi tham vấn các chuyên gia địa phương trong nhiều cuộc hội thảo vùng, Simon Stuart và nhóm của ông thuộc Liên minh bảo tồn thế giới (IUCN) đã xem xét 5.743 loài lưỡng cư mà con người biết tới. Họ phát hiện 1.856 loài, chiếm hơn 30%, đủ tiêu chuẩn được phân loại là dễ bị nguy hiểm, bị đe doạ hoặc bị đe doạ đặc biệt theo tiêu chuẩn sách đỏ của IUCN.

Các chuyên gia cũng thông báo, 435 loài lưỡng cư đang suy giảm nhanh về số lượng. Ít nhất đã có chín loài tuyệt chủng từ năm 1980. 113 loài ''bặt vô âm tín'' trong tự nhiên vào những năm gần đây và được coi là có thể tuyệt chủng. Theo Janice Chanson, đồng tác giả của nghiên cứu nói trên, trái đất sẽ vắng bóng gần 50% các loài lưỡng cư trong vòng 100 năm tới.

Các nhà khoa học cũng thông báo các loài lưỡng cư bị khai thác quá mức tập trung ở Đông và Đông Nam Á nơi chúng bị săn bắt làm thức ăn. Môi trường sống của chúng cũng bị thu hẹp, đặc biệt là ở Đông Nam Á, Tây Phi và Caribbean. Mối lo ngại lớn là sự suy giảm và biến mất không rõ nguyên nhân xảy ra ở Nam và Bắc Mỹ, Puerto Rico và Australia. Sự suy giảm như vậy diễn ra ngay cả bên trong các khu vực được bảo vệ tốt, chẳng hạn như Vườn quốc gia Yosemite (California), Monteverde Cloud Forest (Costa Rica), Eungella (Australia).


www.vnn.vn/dataimages/normal/images372402_coc151004.jpg[/img]

Cóc harlequin suy giảm mạnh ở Costa Rica và Panama, không rõ nguyên nhân.

Đối với nhiều loài, cách bảo vệ đã quá rõ ràng: cần hạn chế săn bắt và thiết lập các khu vực được bảo vệ. Tuy nhiên, nhiều loài lưỡng cư suy giảm mà không rõ nguyên nhân. Trong những trường hợp này, cách duy nhất để cứu chúng là nhân giống trong nuôi nhốt bởi chúng ta không biết làm cách nào để giúp chúng trong tự nhiên.

Trong nhiều thập kỷ, giới khoa học đã tranh cãi về nguyên nhân biến mất đầy bí ẩn của động vật lưỡng cư. Theo Stuart, có sự thống nhất rằng nguyên nhân là do thay đổi khí hậu cũng như một loại nấm chytridiomycosis gây bệnh. Nấm chytridiomycosis tấn công da của động vật lưỡng cư trưởng thành cũng như miệng của nòng nọc. Có lẽ loại nấm xâm hại này bắt nguồn từ một loài lưỡng cư rồi lây lan khi con người di chuyển sinh vật. Thay đổi khí hậu cũng có thể tạo ra các hình thái thời tiết mới, thúc đẩy sự lây lan của nấm xâm hại. Một số nhà sinh học khác thì cho rằng động vật xâm hại đã ăn thịt chúng.

Minh Sơn (Theo Nature, AFP)

[Robot]

Sinh vật lưỡng cư trước nguy cơ tuyệt chủng

Các nhà khoa học thống kê được khoảng 6000 sinh vật lưỡng cư

TTO - Các nhà khoa học tin rằng các loài lưỡng cư trên thế giới đang phải đương đầu với hiểm họa tuyệt chủng do sự suy thoái môi sinh nghiêm trọng gây ra. Họ cho biết có 122 loài lưỡng cư đã bị tuyệt chủng từ năm 1980 và 1/3 sinh vật lưỡng cư đang đi vào quên lãng.

Các nhà khoa học thống kê: 43% loài lưỡng cư đang suy thoái, 27% ổn định và chỉ dưới 1% có dấu hiệu phát triển, số còn lại chưa được nghiên cứu.

Báo động trên đây được đăng tải trên tờ Science Express của Tổ Chức Đánh Giá Sinh Vật Lưỡng Thê toàn Cầu. Các sinh vật lưỡng cư là những "cảnh báo viên" nhạy bén về tình trạng thay đổi của môi trường sống.

Có 5743 loài lưỡng cư được nhận biết, bao gồm nhái, cóc, kỳ nhông và caecilians (một loài không có chân). Khoảng 1856, tức là gần 1/3 các loài này bị tuyệt chủng kể từ năm 1980, khi sự suy thoái môi sinh bắt đầu trở nên nghiêm trọng. Kế đó 113 loài lưỡng cư khác không còn được nhìn thấy trong thế giới hoang dã.

Với 12% loài chim đa bị tuyệt chủng những năm trước đây, sau đó là sự diệt vong của 23% loài có vú, giờ đây sự tuyệt chủng cuả 1/3 loài lưỡng cư cảnh báo về một sự suy thoái môi sinh trầm trọng.

Các nhà khoa học cho biết nếu chúng ta không hành động để cải thiện và bảo vệ môi sinh thì giai đoạn Đại Hủy diệt thứ 6 cũng không còn xa lắm.

KHANG LINH (Theo BBCNEWS)

[Robot]

CITES thông qua thỏa thuận về quản lý động, thực vật hoang dã

Sau hai tuần làm việc khẩn trương, ngày 14/10, Hội nghị lần thứ 13 các nước thành viên Công ước cấm buôn bán các loài thực vật, động vật hoang dã nguy cấp (CITES) đã kết thúc sau khi đạt được thỏa thuận tăng cường quản lý động vật hoang dã, ngăn chặn các hoạt động buôn bán trái phép nhiều loài động, thực vật quý hiếm.

Phát biểu tại cuộc họp báo sau khi kết thúc hội nghị, ông Willem Winjinstekers, Tổng thư ký CITES cho biết hội nghị đã đề ra những giải pháp thích hợp nhằm bảo vệ các loài động, thực vật hoang dã đang bị nguy cấp hoặc có nguy cơ bị nguy cấp.

Hội nghị quyết định đưa ramin - một loại cây lấy gỗ ở Đông Nam Á có giá trị cao - và "agarwood" - gỗ cho dầu "agar" - vào phụ lục II nhằm bảo vệ hai loại gỗ quý hiếm này.

Hội nghị cũng quyết định đưa cá mập trắng và cá mó đầu khum (humphead wrass) - hai loài cá có giá trị thương mại lớn - vào CITES nhằm hạn chế việc đánh bắt và buôn bán trái phép hai loại động vật này. Ngoài ra, hội nghị còn thông qua kế hoạch hạn chế tình trạng buôn bán ngà voi bừa bãi. Hội nghị CITES lần thứ 14 sẽ được tổ chức tại Hà Lan vào năm 2007.

Theo TTXVN

[Robot]

Thứ Ba ngày 16/11/2004,

Hội nghị bảo tồn môi trường thiên nhiên thế giới: Hàng trăm loài có nguy cơ tuyệt chủng

Theo báo cáo tại Hội nghị Bảo tồn môi trường thiên nhiên toàn cầu (WCC) đang diễn ra tại Bangkok (Thái Lan), 1/4 loài động vật có vú và 1/8 loài chim đang đứng trước nguy cơ có tên trong danh sách đỏ và hàng trăm loài khác được cho rằng sẽ nằm trong danh sách trên trong năm nay.

WCC là một trong những hội nghị về bảo tồn môi trường thiên nhiên lớn nhất thế giới, quy tụ hơn 5.000 nhà khoa học, các nhà hoạt động và đại diện các chính phủ, nhằm bàn thảo và đối phó trước mối đe dọa mất mát các chủng loài động vật và thực vật trước sự tàn phá môi trường do con người gây ra. Hiện 1/3 loài lưỡng cư trên thế giới đã đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, một phần nguyên nhân là từ ô nhiễm môi trường và hiện tượng trái đất nóng lên. Hiệp hội Bảo tồn môi trường thiên nhiên thế giới (IUCN) cho biết 1/2 khu vực đầm lầy và hơn 1/4 các rạn san hô trên thế giới đã biến mất trong thế kỷ qua.

T.M
(AFP)

[Robot]

Thứ Năm, 18/11/2004, 20:36 (GMT+7)

Hơn 300 loài chim bị đe dọa tuyệt chủng ở châu Á.

TTO - Môi trường sống bị huỷ hoại, đặc biệt là nạn phá rừng với mức độ ngày càng dồn dập sẽ khiến hơn 300 loài chim ở châu Á có nguy cơ tuyệt chủng, cảnh báo của Hội nghị quốc tế về thiên nhiên (UICN) lần thứ ba đang diễn ra tại Bangkok.

Theo báo cáo của tổ chức Birdlife International, 12% số loài chim hiện hữu tại châu Á, lục địa có nhiều chim muông nhất, đang bị đe dọa nghiêm trọng và sẽ đi đến chổ diệt chủng nếu từ nay đến 10 năm tới, con người không có những hành động khẩn cấp trong việc bảo vệ nơi cư trú của chúng. Ông Richard Grimmett, giám đốc phụ trách khu vực châu Á của Birdlife International khẳng định :"Nếu cứ ngồi yên, chúng ta sẽ mất 100 loài chim trong vòng 10 năm tới".

Sau khi khảo sát tại 28 nước châu Á, từ Ấn Độ đến Nhật, Birdlife cho biết có khoảng 332 loài chim đang bên bờ tuyệt chủng. Gần phân nữa (43%) trong số 2.293 vùng cư trú của các loài chim, nhất là rừng rậm, không còn được chính quyền các nước bảo vệ. Cũng theo báo cáo này, tình hình ở Indonesia đặc biệt đáng lo ngại với 117 loài chim bị đe dọa, chiếm số lượng lớn nhất thế giới chỉ với một nước duy nhất do tình trạng phá rừng dữ dội tại nước này. Phá rừng tại Philippines cũng mang lại sự quan ngại tương tự.

Ngoài phá rừng, ô nhiễm môi trường, nạn buôn lậu chim quí hiếm... cũng là những nguyên nhân đẩy loài chim đến gần bờ tuyệt chủng hơn.

N.TRANG (Theo Le Monde)

Hàng trăm loài chim châu Á sắp tuyệt chủng


www.vnexpress.net/Vietnam/Khoa-hoc/2004/11/3B9D8B04/paradise@.jpg [/img]

Chim thiên đường - một loài chim đang có nguy cơ tuyệt chủng.

Hơn 300 loài chim ở châu Á - tức là khoảng 12% loài có lông vũ của khu vực - đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng trước tình trạng gần một nửa khu vực sinh sống của chúng không được bảo vệ.

Birdlife International, một tổ chức bảo tồn quốc tế, đã đưa ra lời cảnh báo này thông qua một bản báo cáo có tên "Những khu vực sinh sống quan trọng của chim tại châu Á". Họ nhấn mạnh rằng trong thập kỷ tới sự đa dạng của các loài chim châu Á sẽ không còn nếu các chính phủ không có những biện pháp bảo vệ khu vực sinh sống của các loài chim đang bị đe doạ, trong đó có 100 loài đang được xếp vào nhóm bị đe doạ nghiêm trọng.

"Hiện tại, khoảng 332 loài chim châu Á đang có nguy cơ tuyệt chủng, chủ yếu là do sự phá huỷ môi trường sinh thái rừng", Richard Grimmett, Giám đốc bộ phận Chim châu Á của Bird International, tuyên bố.

Báo cáo đã chỉ ra 2.293 khu vực sinh sống quan trọng của chim, trải dài trên lãnh thổ 28 nước từ Ấn Độ tới Nhật Bản. Nhiều nơi trong số đó còn có tầm quan trọng toàn cầu. Trong số này, có 43% khu vực không được chính phủ bảo vệ chính thức, 14% chỉ được bảo vệ một phần.

Indonesia là khu vực đáng quan tâm nhất, các nhà bảo tồn nhận định, vì quốc gia này là quê hương của 117 loài chim có nguy cơ biến mất khỏi Trái Đất - cao hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Ngoài ra, đây cũng là nước có tình trạng chặt phá rừng nghiêm trọng nhất. Những năm gần đây, rất nhiều cánh rừng rộng lớn ở đây đã bị chặt phá để lấy chỗ xây dựng các nhà máy sản xuất bột giấy, dầu cọ hay để trồng các loại cây công nghiệp như cà phê, chuối.

Báo cáo cũng cho biết sự suy thoái và giảm diện tích rừng là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng của các loài chim tại Philippines. Trong khi đó, sự biến mất của các đầm lầy và các đồng cỏ, tình trạng ô nhiễm, sự xâm lấn của nhiều loài động vật khác là những yếu tố làm giảm số lượng chim trên toàn khu vực.

Giám đốc BirdLife, ông Mike Rands, cho rằng thách thức lớn nhất cho các nhà bảo tồn trong những năm tới chính là việc mở rộng các biện pháp bảo vệ hợp pháp và bền vững ở những khu vực sinh sống chủ yếu của chim và tác động tới các chính phủ, các tổ chức xã hội, nhà tài trợ và giới doanh nghiệp để họ nhận ra được tầm quan trọng của vấn đề.

Việt Linh (theo AFP)

[Robot]

Khai mạc Hội nghị Bảo tồn Thế giới:

Gần 16.000 loài động thực vật có nguy cơ tuyệt chủng

Hôm nay 17/11, tại phiên khai mạc Hội nghị bảo tồn thế giới ở Bangkok, Liên minh Bảo tồn Thế giới (IUCN) đã công bố Danh sách đỏ 2004. Theo đó, hơn 15.500 loài động thực vật đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng, tăng 3.000 loài so với năm ngoái.


Nơi tổ chức hội nghị tại Bangkok.

Mặc dù đã có những nỗ lực làm chậm lại hoặc đảo ngược nguy cơ tuyệt chủng của nhiều loài song hơn 30% các loài lưỡng cư và gần 50% rùa nước ngọt đang bị đe doạ. 12% loài chim và 25% động vật có vú cũng ở trong tình trạng tương tự. Các nhà khoa học và bảo tồn lo ngại rằng, hơn 100 loài lưỡng cư đã biến mất kể từ năm 1980 và hàng trăm loài nữa sẽ tuyệt chủng trong vài chục năm tới.

50% đất ngập nước trên thế giới đã bị huỷ hoại trong thế kỷ qua. Thậm chí các vùng biển sâu cũng không đủ cung cấp nơi trú ẩn cho sinh vật biển. Các loài sinh vật biển bị khai thác quá mức tới độ tuyệt chủng. Cho đến nay, gần 20% cá mập và các loài cá đuối được khảo sát đang bị đe doạ. 25% các rạn san hô cũng đã biến mất. Một số ví dụ điển hình khác là loài ôliu St. Helena hiện đã tuyệt chủng, quạ Hawaii đã vắng bóng trong tự nhiên, hải âu Balearic và thằn lằn Hispaniolan bị đe doạ nghiêm trọng. Hầu hết rùa cạn và rùa nước ngọt ở Đông và Đông Nam Á đang suy giảm mạnh.

Hơn 5.000 nhà khoa học, nhà hoạt động xã hội, đại diện của các chính phủ tham dự Hội nghị bảo tồn thế giới. Hội nghị kéo dài 8 ngày từ 17 cho tới 25/11, với mục đích nêu bật mối đe doạ ngày càng tăng đối với động thực vật trên thế giới.

Hội nghị do IUCN tổ chức 4 năm một lần. Các nhà khoa học và chuyên gia từ 181 nước và hơn 50 bộ trưởng môi trường sẽ thảo luận về mối nguy tuyệt chủng, đồng thời đưa ra kế hoạch hành động cho bốn năm tới.

Đây là hội nghị bảo tồn lớn thứ hai được tổ chức ở Bangkok trong vòng hai tháng qua. Hội nghị quốc tế về buôn bán các loài bị đe doạ diễn ra hồi tháng 10 đã quyết định bảo vệ nhiều loài hơn nữa, đồng thời ngăn chặn ý định gia tăng hoạt động buôn bán cá voi minke của Nhật Bản.

Theo IUCN, tình hình thực tế có thể tồi tệ hơn nhiều. Craig Hilton-Taylor, nhà khoa học thuộc chương trình Sách đỏ của tổ chức này cho biết: ''Hiện đang có 15.589 loài có nguy cơ tuyệt chủng. Con số này chưa phản ánh đúng thực tế vì chỉ có một nhóm nhỏ các loài mà con người biết đến được khảo sát. Chúng ta còn phải khám phá nhiều hơn nữa về các môi trường có nhiều loài, chẳng hạn như rừng nhiệt đới, biển, hệ sinh thái nước ngọt hoặc các nhóm đặc thù như động vật không xương sống, thực vật và nấm. Chính những nhóm này tạo nên phần lớn đa dạng sinh học''.

Tuy vậy, hội nghị lần này cũng công bố những thành công trong việc bảo tồn một số loài, chẳng hạn loài rái cá ở châu Âu, chim bồ câu hoàng đế ở đảo Christmas. IUCN cho biết, các nhà lãnh đạo trên thế giới đang nhận thức tốt hơn về tầm quan trọng của công tác bảo tồn. Nhưng họ cần phải nỗ lực hơn nữa. David Brackett thuộc IUCN nói: ''Các chính phủ bắt đầu nhận thấy giá trị của đa dạng sinh học và vai trò của nó trong sự thịnh vượng của con người. Chúng cung cấp thức ăn, thuốc chữa bệnh, nhiên liệu và vật liệu xây dựng, giúp lọc nước, phân huỷ rác, tạo đất và thụ phấn cho cây trồng. Nhận thức về điều này đang được nâng cao, song chính phủ các nước cần huy động nhiều nguồn lực hơn cho công tác bảo tồn''.

Số loài trong Sách đỏ năm nay tăng vọt là vì kể từ khi công bố Sách đỏ 2003 đến nay, 15.633 loài đã được đánh giá và 3.579 loài được đánh giá lại. Hiện nay, 7.266 loài động vật, 8.323 loài thực vật và địa y đang có nguy cơ tuyệt chủng, 784 loài động thực vật đã tuyệt chủng và 60 loài chỉ còn tồn tại trong điều kiện nuôi nhốt.

Hoạt động của con người là nguyên nhân lớn nhất dẫn tới sự suy giảm của các loài. Môi trường sống bị huỷ hoại và suy thoái là những mối đe doạ hàng đầu. Bên cạnh đấy, còn có những áp lực khác như khai thác quá mức động thực vật làm thức ăn, làm sinh vật cảnh và làm thuốc; động thực vật xâm hại, ô nhiễm và bệnh tật. Thay đổi khí hậu cũng được thừa nhận là tác nhân gây nhiều ảnh hưởng tiêu cực.

Achim Steiner, tổng giám đốc IUCN, cho biết: ''Chúng ta hoặc cứ tiếp tục đánh giá và nuối tiếc sự mất mát đa dạng sinh học hoặc chúng ta phải hành động. Cần phải suy nghĩ lại về cách xã hội phản ứng với mối đe doạ toàn cầu này. Phần lớn các mối đe doạ đối với đa dạng sinh học là do con người gây ra, vì vậy chỉ có hành động của con người mới ngăn chặn được sự tuyệt chủng của nhiều loài. Có nhiều ví dụ về điều đó, chẳng hạn như tê giác trắng miền Nam và chồn chân đen không còn bị đe doạ. Hàng nghìn người trên thế giới đang làm hết sức mình để ngăn chặn sự tuyệt chủng của sinh vật. Tuy nhiên, đây không chỉ là nhiệm vụ của riêng các nhà môi trường, mà chính phủ các nước cũng như các doanh nghiệp đều phải tích cực tham gia vào hoạt động này''.

Dựa trên kết quả nghiên cứu được tiến hành kể từ hội nghị lần trước tại Amman năm 2000 và quyết định đưa ra tại Hội nghị Bảo tồn Thế giới ở Bangkok, IUCN sẽ thảo ra các ưu tiên cho công tác bảo tồn trong bốn năm tới. Danh sách đỏ năm ngoái cho thấy có 12.259 loài bị đe doạ.

Minh Sơn (Tổng hợp)

[Robot]

Nạn cháy rừng đe dọa đa dạng sinh học

TT - Tại Hội nghị bảo tồn thế giới ở Bangkok (Thái Lan) từ 17-11 đến 25-11, các chuyên viên của Hiệp hội bảo tồn thế giới (IUCN) cho rằng các vụ cháy rừng đang đặt ra mối đe dọa mới cho các khu vực phong phú về đa dạng sinh học, và một trong các nguyên nhân chính của mối đe dọa này là khí hậu thay đổi.

Kết quả nghiên cứu sơ khởi của IUCN và Quĩ bảo vệ đời sống hoang dã thế giới (WWF) cho thấy 84% diện tích ảnh hưởng đến đa dạng sinh học là do khí hậu thay đổi hoặc cháy rừng. Cháy rừng gây nguy hiểm cho các loài sống chung quanh cây cối, trong khi tro cháy làm ô nhiễm sông ngòi và khói mù bay xa ảnh hưởng đến sức khỏe người dân các nơi khác.

N.T.ĐA (Theo BKP, Kyodo)