|
Post by Robot on May 5, 2004 1:18:54 GMT -5
Hen suyễn, ô nhiễm môi trường và... nạn tham nhũng (VietNamNet) - Năm nay, Ngày Thế giới phòng, chống bệnh hen suyễn (4/5/2004) sẽ diễn ra với chủ đề "Gánh nặng của hen suyễn". Một gánh nặng thực sự, vì hàng năm toàn cầu phải tốn khoảng 20 tỷ USD để chữa trị bệnh này. Theo Tổ chức Y tế thế giới, chi phí y tế và xã hội cho bệnh hen suyễn còn cao hơn tổn thất do lao và HIV/AIDS cộng lại! Nước Anh: Quán quân bệnh "khò khè"!Theo tổ chức Hành động toàn cầu chống Hen suyễn, nước Anh hiện dẫn đầu thế giới về tỷ lệ trẻ em ở ở độ tuổi 13-14 mắc phải căn bệnh khó chịu, dai dẳng này: 37% trẻ ở Scotland, 34% trẻ ở Wales và 30% ở Anh. Đặc biệt, số trẻ em bị hen suyễn ở Anh có thể cao gấp ba lần số trẻ em bị bệnh này ở các nước EU khác, như ở Pháp, Đức và Italia. Ước tính có khoảng 1,5 triệu trẻ em ở Anh đang bị hen suyễn, cao gấp sáu lần so với 25 năm trước. Trẻ em Anh dẫn đầu về tỷ lệ mắc hen suyễn so với bạn bè cùng trang lứa ở các nước. Trong ảnh, một bé gái người Anh với ống xịt cắt cơn suyễn luôn cầm trên tay. Một nghiên cứu của Ủy ban châu Âu cũng cho biết tỷ lệ người hen suyễn ở Anh cao gấp đôi mức trung bình 7,2% ở các nước khác thuộc Liên minh châu Âu (EU).Hiện có trên mười triệu người (khoảng 16% dân số ) ở Anh và CH Ai-len bị hen suyễn. Tại Scotland, tỷ lệ người bị hen suyễn đã lên tới mức 18,4% - cao nhất nước Anh. Nguyên nhân gây nên sự gia tăng số bệnh nhân hen suyễn vẫn chưa được khám phá đầy đủ, song nhiều nhà nghiên cứu đang tập trung chú ý vào các nhân tố môi trường, sự thay đổi chế độ ăn uống, cùng sự thay đổi về di truyền học. Theo các chuyên gia y tế, chế độ ăn bất hợp lý của nhiều gia đình là nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng trên. Một nghiên cứu cho thấy trẻ em ở Anh rất ít ăn các thực phẩm chứa vitamin E (giúp phòng chống bệnh hen suyễn) có nhiều trong cá, đậu phọng (lạc) và một số loại rau. Một nghiên cứu khác cho rằng tỷ lệ hen suyễn cao ở trẻ em nước Anh có liên quan tới sự lạm dụng các thuốc kháng sinh. Theo điều tra của ĐH Y Hà Nội và Khoa Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng BV Bạch Mai, tỷ lệ mắc hen ở Việt Nam đã tăng gấp đôi trong hơn 20 năm qua. Tần suất 2,5% hen phế quản vào năm 1981 nay đã tăng đến 5% dân số cả nước. Chưa có giải thích thỏa đáng, song đáng chú ý là nguyên nhân ô nhiễm môi trường do đô thị hóa. Hiện nay, đáng nói là thiệt hại do bệnh hen suyễn gây ra ở Anh đang ở mức báo động: Mỗi năm, có khoảng 1.500 trường hợp tử vong vì bệnh này ở Anh và Ai-len. Mỗi năm, bệnh hen suyễn gây thiệt hại 2,5 tỷ bảng Anh - hậu quả của việc bị mất 28 triệu ngày lao động từ những người bị hen suyễn phải nghỉ ốm hoặc tử vong. "Các kết quả nghiên cứu đã nhấn mạnh về tính nghiêm trọng của bệnh hen suyễn ở Anh, nhất là với trẻ em. Thế nhưng chính phủ Anh đã không đầu tư thích đáng cho quỹ nghiên cứu căn bệnh này, gây ra tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng kinh phí nghiên cứu." - GS Martyn Partridge, cố vấn trưởng về y khoa của Chiến dịch quốc gia chống hen suyễn, nói. Nhiều chuyên gia hàng đầu khác về bệnh hen suyễn cũng lên tiếng phê phán chính phủ Anh đã không đối xử với bệnh hen suyễn như một vấn đề y tế lớn của cộng đồng. Báo Independent, số ra ngày chủ nhật 2/5 mới đây đã công bố: Số tiền đầu tư cho việc nghiên cứu bệnh hen suyễn ở Anh (khoảng năm triệu bảng Anh mỗi năm) luôn ít hơn nhiều so với ngân quỹ đầu tư nghiên cứu các bệnh khác. Gần đây, nhân một hội nghị của Hiệp hội Y khoa hoàng gia, các chuyên gia y tế Anh đã kêu gọi Bộ Y tế nước này dành ưu tiên nhiều hơn nữa cho bệnh hen suyễn.
|
|
|
Post by Robot on May 5, 2004 1:21:17 GMT -5
Bệnh suyễn, người nghèo và... nạn tham nhũngTrong khi đó, ở phạm vi châu Âu, một dự báo đã được đưa ra và phải nói là rất dễ... gây sốc với một EU mới: Một nửa dân số châu Âu sẽ mắc bệnh hen suyễn, hoặc một dạng dị ứng nào đó, vào năm 2015! Mặc dù bệnh hen suyễn từng được các thầy thuốc Trung Quốc và Hy Lạp mô tả và chữa trị cách nay hàng ngàn năm, và đến nay có thể kiểm soát được bệnh này nếu có kế hoạch quản lý, theo dõi bệnh lâu dài song sự gia tăng tỷ lệ người mắc hen suyễn vẫn đáng báo động. Dự báo trên toàn thế giới sẽ có tới 450 triệu người bị hen suyễn trong 20 năm tới, do chịu ảnh hưởng của tiến trình đô thị hóa và công nghiệp hóa. Con số này hiện nay là khoảng 300 triệu người, trong đó có khoảng 8-13% là trẻ em dưới 15 tuổi. Bệnh hen suyễn (mạn tính) đang là nguyên nhân cực kỳ quan trọng của việc nghỉ học và nhập viện trong trẻ em và tuổi thanh niên ở nhiều nước. Nếu không điều trị đúng, bệnh sẽ diễn tiến từ nhẹ đến nặng, từ ít cơn hen đến nhiều cơn hen trong một khoảng thời gian nhất định. Về lâu dài, sẽ gây tàn phế hô hấp và gây mất thời gian, tốn kém tiền bạc, ảnh hưởng đến công việc cũng như sinh hoạt hàng ngày. Mỗi năm, trung bình một bệnh nhân hen trên thế giới làm thiệt hại cho gia đình và xã hội 484 USD, nên phải tốn khoảng 10-20 tỷ USD/năm để chữa trị bệnh này. Năm 1998, Ngày Thế giới phòng, chống hen suyễn đầu tiên đã được tổ chức hôm 4/5 theo chủ đề "Hãy giúp con em của chúng ta thở", với sự hưởng ứng của trên 35 nước. Gần đây, với chủ đề hành động "Hãy để mỗi người thở", Ngày 4/5 năm 2002 đã kêu gọi các bậc cha mẹ, các thầy thuốc, chính quyền và các tổ chức quốc gia phối hợp để hạn chế có hiệu quả các trường hợp tử vong vì hen suyễn; làm giảm số ngày điều trị ở bệnh viện vì hen suyễn; và giảm số ngày nghỉ học, nghỉ lao động do nguyên nhân hen suyễn. Trên toàn cầu, các chuyên gia y tế và các tổ chức y tế, hiệp hội bệnh nhân,... cần nhấn mạnh nhu cầu điều trị định kỳ và đều đặn nơi bệnh nhân hen suyễn, đảm bảo cho bệnh nhân hen suyễn được nhận chế độ điều trị thích hợp, và phải học để làm chủ căn bệnh này của mình với sự hỗ trợ của chuyên viên y tế. Đặc biệt, cần hạn chế các tác nhân ô nhiễm môi trường để góp phần làm giảm nguyên nhân gây nên hen suyễn. Khói bụi như sương mù trên đường phố của thành phố Mexico cũng khiến cho các cảnh sát giao thông dễ mắc hen suyễn như ai... Tuy vậy, nhiều rào cản vẫn chưa thể vượt qua để thực hiện lời kêu gọi trên. Chẳng hạn, tại thành phố Mexico (Mexico), mặc dù chính quyền đã triển khai kế hoạch mười năm, đầu tư nhiều triệu USD để cải tạo hệ thống giao thông đô thị nhằm cải thiện mạng lưới đường xá và làm giảm ô nhiễm giao thông (chủ yếu là ô nhiễm không khí từ khói xe), song kết quả vẫn còn khá hạn chế và là "đáng nghi ngờ" trong con mắt nhiều người dân và các nhà khoa học ở đây. Nhìn từ một ngọn núi ở bên ngoài, thành phố Mexico như được "liệm" trong một màn sương khói dày đặc mà chỉ các tòa nhà chọc trời mới chọc thủng được lớp "mây mù" ấy để nhô lên cao. "Mắt của bạn sẽ nhức nhối, cổ họng bạn sẽ ngứa ngáy, và bạn sẽ cảm thấy khó thở dù chỉ đi vài bước vào trong ấy." - nhà hoạt động môi trường Tanya Mijares nói, khi bà đứng từ điểm cao này nhìn xuống thành phố - "Các nhiệm kỳ chính quyền nối nhau đều không biết đến vấn đề này, trong khi chúng ta cần sớm kết liễu nó".
|
|
|
Post by Robot on May 5, 2004 1:21:45 GMT -5
Trong Bệnh viện Nhi ở thành phố Mexico, em bé một tuổi Elva ngồi trong lòng mẹ với mặt nạ dưỡng khí vừa phải đeo vào, còn nước mắt chảy dài trên gương mặt bé nhỏ của em. Elva là một trong hàng trăm ngàn trẻ em bị hen suyễn ở thành phố này. Mặc dù chính quyền thành phố đã đóng cửa hầu hết các nhà máy gây ô nhiễm trầm trọng trong nội thành (như nhà máy sản xuất nhựa rải đường, sản xuất hóa chất,...) và di dời một số khác ra bên ngoài thành phố, đồng thời đang triển khai cải tạo mạng lưới giao thông đô thị song nạn ô nhiễm không khí vẫn không giảm bớt, khiến cho bệnh hen suyễn và cả nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp, nguy cơ bị ung thư phổi vẫn treo lơ lửng trên đầu mọi người. Cũng do đó, bà Tanja Mijares vẫn hoài nghi về việc tiêu tốn hàng triệu USD cho những dự án như vậy. Bà nói: "Hàng tỷ đô-la cũng sẽ không giúp giải quyết được vấn đề, ngay cả khi được đầu tư vào việc kiểm soát các xe gây ô nhiễm, phát triển các mạng lưới giao thông cùng các loại xe điện, tàu điện,... Trên nguyên tắc, việc đầu tư như vậy là một ý tưởng tốt. Thế nhưng nạn tham nhũng tràn lan ở Mexico đã khiến cho người ta rất dễ hối lộ các viên thanh tra. Chẳng hạn, trên đường phố hiện vẫn đầy rẫy các xe gây ô nhiễm nặng nề, mặc dù cả chúng cũng đã phải qua các đợt kiểm tra!". Theo Bộ Y tế Mexico, nước này hiện có trên 15 triệu người bị hen suyễn, trong đó chủ yếu vẫn là trẻ em. Giám đốc Bệnh viện Hen, thuộc Viện Nghiên cứu các bệnh về đường hô hấp quốc gia, bà Rosio Chapela nói: "Tại Mexico, cứ mười người thì có một trường hợp bị mắc chứng bệnh kinh niên và khó chữa này. Một trong các nguyên nhân làm gia tăng bệnh hen suyển ở Mexico là do thiếu nguồn ngân sách đầu tư cho công tác khám, chữa bệnh; trong khi năng lực chẩn đoán bệnh của các y, bác sĩ vẫn còn hạn chế!". "Ngành y tế Mexico cần đặc biệt quan tâm đến công tác đào tạo và nâng cao nghiệp vụ đối với y, bác sĩ trong khâu chẩn đoán bệnh, đồng thời đẩy mạnh chiến dịch tuyên truyền, giáo dục trong dân chúng về tác hại của bệnh hen suyễn..." - BS Chapela kiến nghị. Được biết từ ngày mai 4/5, nhân Ngày thế giới phòng chống bệnh hen suyễn, Mexico sẽ tổ chức khám, chữa bệnh miễn phí cho các bệnh nhân, nhất là với trẻ em và các đối tượng nghèo mắc căn bệnh này.
|
|
|
Post by Robot on May 5, 2004 1:23:49 GMT -5
BS Trương Văn Vĩnh, BV Lao và Bệnh phổi Phạm Ngọc Thạch TP.HCM: www.vnn.vn/dataimages/normal/images166490_YT_henhinhB.jpg[/img]Ảnh 1 Hen suyễn là một tình trạng viêm, nghẽn tắc, gây ra rối loạn sự thông thương của việc hít vào và thở ra. Ở người lành mạnh, lòng các ống phế quản mở rộng, trơn láng. Các cơ vòng quấn chung quanh thư giãn, giúp cho việc hít thở dễ dàng. Còn ở người bị hen, lúc bình thường cũng đã sẵn có tình trạng viêm, lòng các phế quản hơi sưng. Các cơ vòng quấn chung quanh hơi dày hơn (xem ảnh 1). Ảnh 2 Khi bị các chất kích phát xâm nhập tác động vào thì các phế quản sẽ rất dễ bị kích thích, có phản ứng dữ dội. Đó cũng chính là lúc bệnh nhân lên cơn hen suyễn. Lúc này, lòng các phế quản bị co thắt, hẹp lại. Trong lòng ống có nhiều chất tiết, vón cục bám đọng lại, càng làm cho lòng ống hẹp hơn (ảnh 2), khiến sự hít thở trở nên vô cùng khó khăn. Linh Chi
|
|
|
Post by Robot on May 5, 2004 1:24:47 GMT -5
20 năm, tăng gấp đôi tỷ lệ mắc bệnh hen phế quản
(VietNamNet) - Theo điều tra của ĐH Y Hà Nội và Khoa Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng BV Bạch Mai, tỷ lệ mắc hen ở Việt Nam đã tăng gấp đôi trong hơn 20 năm qua. Tần suất 2,5% hen phế quản vào năm 1981 nay đã tăng đến 5% dân số cả nước. Chưa có giải thích thỏa đáng, song đáng chú ý là nguyên nhân ô nhiễm môi trường do đô thị hóa.
Hen là một bệnh hô hấp mạn tính, phế quản rất nhạy cảm và phản ứng mãnh liệt đối với các yếu tố kích thích. Biểu hiện bệnh bằng các cơn khó thở, khi thở khò khè. Mức độ nặng nhẹ của cơn hen thay đổi tùy người, tùy mức độ kích thích các phế quản nhỏ.
Hen phế quản có thể do rất nhiều nguyên nhân gây ra, thường gặp nhất là dị ứng. Các chất gây dị ứng có thể là bụi trong nhà, nấm mốc, các con bọ sống trong kẽ chiếu hay chăn đệm, bụi lông của vật nuôi. TS Lê Văn Khang, trưởng Khoa Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng BV Bạch Mai, cho biết: Số bệnh nhân điều trị hen tại đây đã tăng gấp 2,5 lần so với năm 1990. Đặc biệt, tỷ lệ hen nặng đã lên đến 82%. BS Nguyễn Thành Công, giám đốc Sở Y tế Hải Dương, cũng cảnh báo: Rất nhiều người mắc hen nhập viện có các biến chứng do dùng thuốc không đúng (như loét dạ dày - tá tràng, hội chứng Cushing).
Còn theo BS Nguyễn Thị Phúc, giám đốc Sở Y tế Nghệ An, số trẻ bị bệnh hen tăng rõ rệt từng năm. Hen cũng xuất hiện ở trẻ dưới ba tuổi, trái với quan niệm trước đây về độ tuổi mắc bệnh. Khảo sát trên 1.500 học sinh ở Hà Nội cho thấy tỷ lệ mắc hen ở trẻ là 10,4%, đặc biệt là học sinh nội thành mắc hen cao hơn hẳn (13%, so với tỷ lệ này ở học sinh ngoại thành là 8%).
PGS TS Đinh Ngọc Sỹ, giám đốc BV Lao và Bệnh phổi TW, nhận xét: Dù chưa có một giải thích thỏa đáng nào về sự gia tăng của bệnh hen, song dễ thấy bệnh này có liên quan đến viêm dị ứng trong quá trình đáp ứng miễn dịch của cơ thể với yếu tố môi trường ngày càng bị ô nhiễm. Tại Đông Nam Á, đáng chú ý là các nguyên nhân ô nhiễm môi trường do quá trình đô thị hoá, cùng thói quen sử dụng bừa bãi thuốc, hoá chất,...
Theo BS Trương Văn Vĩnh, BV Lao và Bệnh phổi Phạm Ngọc Thạch (TP.HCM), bệnh hen phế quản ở TP.HCM vẫn tăng với nhiều nguyên nhân. Trong đó, tình hình đô thị hóa kéo theo ô nhiễm môi trường là một yếu tố nguy cơ cao.
Cùng với các chất kích phát thông thường như phấn hoa, bụi nấm mốc, lông thú, thức ăn..., những "sản phẩm" của đô thị hoá và ô nhiễm môi trường như khói bụi, hơi hóa chất, xăng dầu... làm tăng nguy cơ bị bệnh hen phế quản. Hiện nay, số người mắc bệnh hen tại TP.HCM vào khoảng 3,2% dân số, tỷ lệ này ở trẻ em còn cao hơn. Tại Phòng Khám Hen của BV Phạm Ngọc Thạch, trung bình mỗi ngày có khoảng 20-30 người đến khám.
Hiện người bệnh chủ yếu dùng ICS (Inhaled Cortico Steroid) hít. Đây là loại thuốc làm giảm triệu chứng hen, giảm tính phản ứng phế quản. Tuy nhiên, tỷ lệ phần trăm bệnh nhân Việt Nam dùng ICS thấp hơn nhiều so với dùng thuốc cắt cơn thông thường SABA. Hen bậc 1 có 12% dùng ICS so với 85% dùng thuốc cắt cơn; tỷ lệ này ở hen bậc 2 là 15% dùng ICS - 72% dùng thuốc cắt cơn; và bậc 3 là 6% - 49%.
PGS Đinh Ngọc Sỹ khẳng định: Hoàn toàn có thể kiểm soát được bệnh hen nếu chúng ta quan tâm đúng mức đến bệnh, đặc biệt là có những hiểu biết và áp dụng rộng rãi các tiến bộ trong điều trị và quản lý bệnh hen.
Theo GS Nguyễn Năng An, chủ tịch Hội Hen, Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng, phí tổn do điều trị chiếm 6-15% thu nhập của gia đình bệnh nhân. Căn bệnh này ảnh hưởng rõ rệt tới đời sống xã hội, là nguyên nhân hàng đầu làm học sinh nghỉ học, người lao động nghỉ làm.
Mỗi năm, trung bình một bệnh nhân hen ở Việt Nam làm thiệt hại cho gia đình và xã hội 301 USD. Trên thế giới, con số này là 484 USD, nên hàng năm phải tốn khoảng 10-20 tỷ USD để chữa trị bệnh hen (trên 50% là chi phí điều trị trực tiếp tại BV và Khoa Cấp cứu). Theo Tổ chức Y tế thế giới, chi phí y tế và xã hội cho bệnh hen cao hơn tổn thất do lao và HIV/AIDS cộng lại.
Ước tính có 300 triệu người trên Trái đất mắc hen phế quản ở mọi lứa tuổi, trong đó 6-8% là người lớn và 10-12% trẻ dưới 15 tuổi. Dự báo năm 2025, con số này sẽ lên tới 400 triệu người do độ lưu hành hen tiếp tục gia tăng, cứ mười năm lại tăng 50%, có nơi tăng 100%, thậm chí 200% hay cao hơn.
Vân Điển - L.Hà
|
|
|
Post by Robot on May 5, 2004 15:22:29 GMT -5
Thuốc trị suyễn ở Việt Nam: Phi-lý-đắng!
(VietNamNet) - Bệnh nhân hen suyễn các nước nghèo cũng phải được chăm sóc y tế theo phương pháp mới, được sử dụng các thuốc mới. Tuy vậy, ở Việt Nam vẫn còn nhiều rào cản để thực hiện mong ước này. Trong đó, chuyện phi lý về thuốc suyễn là đáng ngại hơn hẳn, theo tác giả bài phân tích sau: PGS Lê Thị Tuyết Lan, ở Đại học Y Dược TP.HCM.
Sẽ không bao giờ chặn nổi bệnh suyễn?
Phác đồ quản lý suyễn, theo GINA 1. Việc chẩn đoán, phân độ nặng, theo dõi hen suyễn phải dựa trên phương pháp thăm dò chức năng hô hấp khách quan: hô hấp ký hoặc lưu lượng đỉnh kế.
2. Việc điều trị phải dựa trên độ nặng của bệnh để có liều lượng thuốc phù hợp và theo dõi định kỳ để giảm liều mỗi ba tháng.
3. Điều trị suyễn hiện nay là ngừa cơn, chủ yếu với Corticosteroid dạng phun, không đợi lên cơn mới cắt.
4. Tránh các yếu tố nguy cơ.
5. Lập kế hoạch để theo dõi dài hạn và xử lý cơn suyễn cấp cho từng cá nhân.
6. Giải thích để bệnh nhân cùng hợp tác trong việc điều trị. Hiện nay trên thế giới có khoảng 300 triệu người bị hen suyễn. Mức độ tử vong tuy không cao nhưng đã gây giới hạn nặng nề cho cuộc sống người bệnh. Vì vậy, bệnh này vẫn được xem là một gánh nặng của toàn cầu. Theo công bố kết quả nghiên cứu ARIAP về tình hình hen suyễn năm 2003 tại các nước châu Á Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam, có đến 53% bệnh nhân suyễn bị hạn chế trong việc chơi thể thao, 51% có triệu chứng ban ngày, 44% phải cấp cứu hay nhập viện, 44% đêm ngủ không yên giấc vì suyễn, 37% phải nghỉ làm, 27% phải nghỉ học vì suyễn.
Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, không ít bệnh nhân suyễn không thể lao động được, có những bệnh nhân chỉ muốn tự tử vì những cơn suyễn thường xuyên gây nhiều phiền toái cho bản thân và gia đình. Theo ý kiến của các chuyên gia, trong tương lai, các bệnh hô hấp do nhiễm trùng, bụi phổi có thể được khống chế nhưng bệnh suyễn sẽ không bao giờ ngăn chặn được. Thậm chí, tần suất bệnh suyễn sẽ gia tăng gấp đôi mỗi mười năm do môi trường xấu đi và do các hoá chất mới ngày sản xuất càng nhiều.
Theo Bộ Y tế Việt Nam, tần suất suyễn của người lớn là 5%, ở trẻ em là 10%, điều này cho thấy hiện nay bệnh suyễn ở học sinh là phổ biến.
Mặc dầu chưa thể chữa dứt được bệnh suyễn, nhưng với các phương pháp chẩn đoán, theo dõi và điều trị do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phối hợp với Viện Phổi, Tim và Huyết học Hoa Kỳ đưa ra từ năm 1995, cập nhật năm 2002 (GINA 2002) thì hiện nay, y học hoàn toàn có khả năng kiểm soát được bệnh suyễn để đưa bệnh nhân suyễn về với cuộc sống bình thường.
Tại TP.HCM, các đơn vị y tế như BV Đại học Y Dược TP.HCM, BV Lao và Bệnh Phổi Phạm Ngọc Thạch, BV Nguyễn Tri Phương, BV Nhi đồng 1... đang áp dụng phương pháp này và bước đầu đã có những kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên, vẫn còn quá nhiều rào cản. Chẳng hạn, hệ thống mạng lưới quản lý suyễn trong cộng đồng vừa thiếu lại vừa yếu. Do không có chế độ đào tạo liên tục, đào tạo lại nên còn nhiều BS chưa được phổ biến hướng dẫn của WHO về điều trị hen suyễn. Từ đó, dẫn đến việc chẩn đoán sót, phân bậc độ nặng của suyễn không chính xác, hoặc điều trị độ nặng, sử dụng thuốc suyễn không đứng cách...
Tuy nhiên, phức tạp hơn hẳn vẫn là chuyện... thuốc!
|
|
|
Post by Robot on May 5, 2004 15:23:26 GMT -5
Thuốc: Đắng vì bảo hiểm y tế, vì... kiến thức bác sĩ!
Nhiều giải pháp được đưa ra tại Hội nghị Hen suyễn thế giới lần IV (Bangkok, tháng 2/2004):
● Đưa các loại thuốc suyễn, an toàn, hữu hiệu vào danh sách thuốc quốc gia để được trợ giá
● Đưa vào danh mục thuốc bảo hiểm để bệnh nhân có bảo hiểm được cấp phát
● Mua từ 20.000 hộp thuốc suyễn trở lên để được giá rẻ
● Sử dụng thuốc gốc (generic) - Hội Chống Lao và Bệnh Phổi thế giới (IUALTD) còn đề nghị thay đổi phác đồ của WHO bằng những loại thuốc corticosteroid đơn giản hơn, rẻ tiền hơn. Các loại thuốc này vẫn hiệu quả và an toàn nhiều lần so với các dạng thuốc uống mà bệnh nhân suyễn đang sử dụng
● Nên thành lập mạng lưới chống hen suyễn nói riêng và các bệnh phổi mạn tính không lây nói riêng. Bệnh nhân được quản lý tại địa phương, có nhân viên y tế được huấn luyện bài bản theo GINA 2002, có trang bị dụng cụ thăm dò chức năng hô hấp
● Có thuốc suyễn corticosteroid dạng phun, thuốc cắt cơn dạng phun an toàn và hữu hiệu cho bệnh nhân. Các loại thuốc suyễn được WHO khuyên dùng là corticosteroid dạng phun xịt thẳng vào phổi, rất hữu hiệu, ít tác dụng phụ. Không dùng các dạng uống hoặc chích (trừ đợt cấp nặng).
Tuy nhiên, hiện nay nhiều bệnh nhân không mua nổi vì giá điều trị một ngày đối với bậc suyễn nặng nhất (bậc 4) chỉ có 9.000 đồng nhưng do thuốc đóng gói ở dạng bình xịt định liều, dùng suốt một tháng nên mua một hộp thuốc 270.000 đồng là cả một vấn đề đối với người bệnh.
Trong khi đó, bệnh nhân có mua bảo hiểm y tế thì cũng... bằng thừa vì bảo hiểm y tế hiện nay không đưa các loại thuốc suyễn corticosteroid dạng phun, thuốc cắt cơn dạng phun vào cho tất cả các tuyến, kể cả tại các bệnh viện (BV) lớn tại TP.HCM như Gia Định, Nhi đồng 1, Nhi đồng 2, Nguyễn Tri Phương... mà chỉ thanh toán duy nhất cho BV Lao và Bệnh Phổi Phạm Ngọc Thạch. Thế nhưng khi các BV khác chuyển bệnh nhân qua đây thì bị đơn vị bảo hiểm... trừ tiền! Bác sĩ muốn kê toa cho bệnh nhân nhưng sợ bệnh nhân "cự nự" vì sao đã mua bảo hiểm y tế còn phải mua thuốc thêm; còn cho lố tiền thuốc theo quy định thì bị Ban giám đốc BV... rầy, khiến phải làm đơn trình bày rất nhiêu khê.
Do đó, hiện vẫn còn các cơ sở có bảo hiểm y tế vẫn còn phải dùng thuốc dexamethasone hay corticosteroid dạng uống cho bệnh nhân, dù những thuốc này rất mạnh (chỉ sử dụng ngắn ngày với sự chỉ định của bác sĩ ), dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng cho họ về sau như bị tiểu đường, mục xương, cao huyết áp, loét dạ dãy, teo cơ, mỏng da, xuất huyết... Hoặc vẫn cho dùng ephedrine - loại thuốc mà trên thế giới hiện giờ đã hầu như không còn sử dụng vì chứa những dược chất gây nhiều tác dụng phụ như làm tim đập nhanh, mạnh, gây cao huyết áp, run tay khiến bệnh nhân rất mệt. Dexamethasone, hay ephedrine, tại Việt Nam có giá rẻ, khoảng 8.000đ/100 viên, nên nhiều bác sĩ vẫn chỉ định dùng, chưa kể nhiều bệnh nhân nghèo vẫn mua tự do vì "tự làm bác sĩ", dẫn tới sự lạm dụng các loại thuốc này mà không lường được những hậu quả của chúng!
Quả thật, bệnh suyễn phải được xem là một vấn đề sức khoẻ cộng đồng và phải có một mạng lưới quản lý suyễn trong cộng đồng, với các nhân viên y tế được đào tạo theo phương pháp điều trị tiên tiến, hữu hiệu và an toàn của WHO; được trang bị các dụng cụ thăm dò chức năng hô hấp khách quan và phải có các loại thuốc trị suyễn mới để không đưa đến những hậu quả tai hại cho bệnh nhân.
Vấn đề then chốt là bệnh nhân suyễn các nước nghèo cũng phải được chăm sóc y tế theo phương pháp mới, được sử dụng các thuốc mới!
PGS Lê Thị Tuyết Lan (Đại học Y Dược TP.HCM)
|
|