Xử lý NT bằng lau sậy

[Maika]

Xử lý nýớc thải các làng nghề bằng lau sậy

Lau sậy là loài cây có thể sống trong những ðiều kiện thời tiết khắc nghiệt nhất. Hệ sinh vật xung quanh rễ của chúng vô cùng phong phú, có thể phân huỷ chất hữu cõ và hấp thụ kim loại nặng trong nhiều loại nýớc thải khác nhau, nhý các loại nýớc thải làng nghề.

Phýõng pháp dùng lau sậy xử lý nýớc thải do Giáo sý Kathe Seidel ngýời Ðức ðýa ra từ những nãm 60 của thế kỷ 20. Khi nghiên cứu khả nãng phân huỷ các chất hữu cõ của cây cối, ông nhận thấy ðiểm mạnh của phýõng pháp này chính là tác dụng ðồng thời giữa rễ, cây và các vi sinh vật tập trung quanh rễ. Trong ðó, loại cây có nhiều ýu ðiểm nhất là lau sậy.

Không nhý các cây khác tiếp nhận ôxy không khí qua khe hở trong ðất và rễ, lau sậy có một cõ cấu chuyển ôxy ở bên trong từ trên ngọn cho tới tận rễ. Quá trình này cũng diễn ra trong giai ðoạn tạm ngừng sinh trýởng của cây. Nhý vậy, rễ và toàn bộ cây lau sậy có thể sống trong những ðiều kiện thời tiết khắc nghiệt nhất. Ôxy ðýợc rễ thải vào khu vực xung quanh và ðýợc vi sinh vật sử dụng cho quá trình phân huỷ hoá học. Ýớc tính, số lýợng vi khuẩn trong ðất quanh rễ loại cây này có thể nhiều nhý số vi khuẩn trong các bể hiếu khí kỹ thuật, ðồng thời phong phú hõn về chủng loại từ 10 ðến 100 lần.

Chính vì vậy, các cánh ðồng lau sậy có thể xử lý ðýợc nhiều loại nýớc thải có chất ðộc hại khác nhau và nồng ðộ ô nhiễm lớn. Hiệu quả xử lý nýớc thải sinh hoạt (với các thông số nhý amoni, nitrat, phosphát, BOD5, COD, colifom) ðạt tỷ lệ phân huỷ 92-95%. Còn ðối với nýớc thải công nghiệp có chứa kim loại thì hiệu quả xử lý COD, BOD5, crom, ðồng, nhôm, sắt, chì, kẽm ðạt 90-100%.

Theo thạc sĩ Nguyễn Quang Minh, Vụ khoa học công nghệ, Bộ Xây dựng, nýớc ta hiện có khoảng 1.450 làng nghề truyền thống, tập trung chủ yếu ở ðồng bằng Bắc bộ, với các nghề nhý chế biến sản phẩm nông nghiệp (làm bún, miến, nấu rýợu, chế biến thịt gia súc, gia cầm); sản xuất, tái chế giấy, sắt, nhựa, hoá chất; sản xuất ðồ gốm, mộc, kim khí… Tại nhiều làng nghề, nýớc thải ðang là nguy cõ lớn gây ô nhiễm nýớc mặt, làm phát sinh nhiều mầm bệnh nguy hiểm… Nýớc thải không ðýợc xử lý mà xả thẳng ra sông, hồ, kênh, mýõng... hay ðất bỏ hoang của làng.

Việt Nam là ðất nýớc nhiệt ðới, khí hậu nóng ẩm, rất thích nghi cho sự phát triển của các loại lau sậy. Mặt khác ở các làng, diện tích ðất nông nghiệp bị bỏ hoang cũng còn khá lớn. Do vậy, việc áp dụng phýõng pháp xử lý nýớc thải bằng lau sậy sẽ rất hiệu quả.

Theo ông Minh, cánh ðồng lau sậy có thể ðýợc làm nhý sau: lợi dụng các vùng ðất bỏ hoang chia làm nhiều ô, diện tích mỗi ô khoảng 0,4ha và có cấu tạo gồm: trên cùng là lau sậy ðýợc trồng với mật ðộ 20 cây/m2 trên lớp ðất và phân. Lớp tiếp theo là cát 0,1 mét, rồi ðến lớp sỏi cỡ lớn dày 0,55 mét và sỏi nhỏ 0,25 mét. Ở ðộ sâu 0,7 mét, cứ cách 10 mét ðặt các ống thoát nýớc ðýờng kính 100 mm. Tải trọng lọc trên cánh ðồng lau sậy ðạt 750 m3/ha/ngày.

Quy trình hoạt ðộng: nýớc thải tập trung từ bồn chứa ðýợc bõm vào bãi thấm qua “bộ lọc” là tấm thảm rễ lau sậy, sau ðó tiếp tục thấm qua các lớp vật liệu lọc, rồi chảy xuống các ống thoát nằm phía dýới và thải ra tự nhiên. Nýớc sau xử lý ðạt tiêu chuẩn loại B. Ðộ pH và các chỉ số sinh hoá ổn ðịnh cho phép vi sinh vật hoạt ðộng bình thýờng, riêng chất rắn lõ lửng ðạt loại A (50mg/l).

(Theo Khoa học và Ðời sống)

[Robot]

Xử lý nước thải bằng cánh đồng lau sậy

Công ty Base Tech - công ty hàng đầu về xử lý nước thải của CHLB Đức (thành lập năm 1989) - vừa chính thức giới thiệu tại Việt Nam công nghệ xử lý nước thải dựa trên khả năng xử lý chất hữu cơ và hấp thụ kim loại qua hệ thống rễ của một giống cây đặc biệt họ lau sậy do công ty này nghiên cứu, lai tạo và độc quyền.

Theo đại diện của Base Tech, công nghệ này đã được ứng dụng thành công ở nhiều nước nhiệt đới và rất có triển vọng áp dụng ở Việt Nam.


Quy trình công nghệ này đơn giản đến không ngờ. Nó kết hợp hài hoà phương pháp lọc cơ học và sinh học trong cùng một hệ thống. Nước thải được cho chảy qua một cánh đồng trồng giống cây đặc biệt họ lau sậy trên. Phía dưới đáy cánh đồng, cách mặt đất một khoảng cách đủ để cây phát triển tốt, người ta lót một lớp vải chống thấm nước (ở một số nơi có lớp đất sét dầy có khả năng ngăn nước thải thấm xuống sâu vào tầng nước ngầm, về lý thuyết có thể không phải trải lớp vải này). Nước thải trước khi xả vào cánh đồng có thể được xử lý bằng phương pháp khác để đạt độ ô nhiễm vừa phải, bảo đảm không ảnh hưởng tới sự phát triển của cây.


Lúc này vi sinh vật kỵ khí và hiếu khí trong hệ thống rễ cây sẽ phân huỷ chất hữu cơ chứa kim loại. Bản thân rễ cây hấp thụ kim loại có trong nước thải và thông qua đó làm sạch nước. Khi nước thải đã được làm sạch đạt yêu cầu sẽ được xả ra hệ thống sông hồ chung.


Các kết quả ứng dụng công nghệ xử lý này cho thấy, cánh đồng giống cây đặc biệt họ lau sậy trên có thể giúp loại bỏ hầu hết các chất dinh dưỡng có trong dòng thải như các hợp chất của photpho, nitơ, sunfua và nhiều chất khác. Quá trình nitrat hoá và phản nitrat hoá xảy ra đồng thời vì vậy loại bỏ được amoniac và nitrat khỏi dòng thải. Các loại kim loại như sắt, mangan, kẽm, crôm, chì... trong nước cũng bị rễ cây hấp thụ từ 40-80% tuỳ loại. Các tác nhân gây bệnh nếu có trong dòng thải cũng bị loại trừ hiệu quả.


Theo đại diện của Công ty Base Tech, hệ thống công nghệ đặc biệt này có thể được xây dựng ở quy mô từ 10m2 đến 19ha, có thể áp dụng cho nhiều ngành công nghiệp, sân bay, khu dân cư và cả những toà nhà tách biệt. Nó được đánh giá là hài hoà về lợi ích kinh tế và sinh thái bởi nhiều lý do.


Trước tiên, hệ thống công nghệ này làm sạch nước thải hiệu quả, có tính ổn định cao nhờ khả năng đệm và khả năng tự điều chỉnh sinh học tốt quanh năm. Điều hấp dẫn hơn cả là chi phí vận hành công nghệ rất thấp so với các công nghệ xử lý ô nhiễm nước thải khác. Điện năng sử dụng cho máy móc thiết bị rất ít hoặc không có.


Đối với nước thải có độ ô nhiễm vừa phải, người ta không cần sử dụng các chất phụ gia hoá học để xử lý nên loại bỏ được chi phí mua hoá chất và không gây ô nhiễm môi trường chung quanh. Người ta cũng không tốn chi phí xử lý bùn, vì hệ thống này không sản sinh ra bùn hay các chất thải khác.


Quy trình vận hành hệ thống đơn giản nên phí bảo dưỡng ở mức thấp. Chi phí xây dựng hệ thống cũng rất thấp nhờ việc sử dụng các nguyên liệu có sẵn ở địa phương. Ngay cả giống cây trồng, theo đại diện của Base Tech, cũng có thể tìm được ở Việt Nam.


Hê thống xử lý nước thải bằng cánh đồng cây họ lau sậy có chi phí vận hành ổn định từ đầu đến cuối, rõ ràng và nằm trong dự tính và đạt hiệu quả sau hàng trăm năm. Nó có tính linh động cao nhờ dễ dàng thiết kế các cánh đồng theo chiều ngang hay dọc, rộng hay hẹp tùy theo nhu cầu và khả năng. Phương pháp này cũng có lợi thế về cảnh quan khi các cánh đồng lau sậy được bố trí phù hợp với môi trường chung quanh.


Giám đốc Công ty Base Tech, Giáo sư - Tiến sĩ Margarita Winter, là người đã từng viết và đăng nhiều báo cáo khoa học về sự chuyển hoá các chất hữu cơ bền vững và phân huỷ các chất dinh dưỡng... Trong hơn 20 năm qua, bà đã tham gia lập nhiều dự án và xây dựng các công trình xử lý nước thải ở các quy mô và loại hình nước thải khác nhau cho các ngành công nghiệp, khu thương mại, khu dân cư và cả các công ty tư nhân.


Đối với Base Tech, chi phí vận hành cho từng hệ thống xử lý là yếu tố quan tâm hàng đầu. Mỗi công trình xử lý được thiết kế và tối ưu hoá dựa trên hàm lượng và thành phần các chất ô nhiễm cũng như hoàn cảnh địa phương.


Hiện nay, đối tác duy nhất của Base Tech tại Việt Nam là Công ty cổ phần AE Toàn Tích Thiện, 45 Hàng Bún, Hà Nội, ĐT/Fax: [phone].

QUỲNH KHANH
Theo Thời báo kinh tế Việt Nam