Post by Robot on Jun 6, 2004 9:55:22 GMT -5
Đánh cá bất hợp pháp - một loại cướp biển
Trong những năm gần đây, vấn đề đánh cá quá mức đã xuất hiện trên trang nhất của nhiều tờ báo trên khắp thế giới. Mặc dù các chính phủ và tổ chức thương mại đã bắt đầu giải quyết vấn đề này song họ vẫn gặp khó khăn lớn trong việc đối phó với những con tàu được xây dựng nhằm tránh các thoả thuận quốc tế.
Lợi nhuận lớn, còn tiền phạt thì... nhỏ!
Cá toothfish được coi là "vàng trắng" trên thị trường cá quốc tế.
Trong thương mại, biện pháp đó được gọi là đánh cá bất hợp pháp, không được kiểm soát và không được thông báo. Đa số các đoàn thuyền đánh cá trên thế giới chịu một mức độ kiểm soát nhất định song những con tàu đánh cá kiểu ''cướp biển'' này vẫn tiếp tục tàn phá các đại dương, khai thác quá mức nguồn cá vốn dễ bị tổn thương và giết hàng nghìn con chim biển cũng như cá heo. Đánh cá bất hợp pháp đã trở thành một vấn đề lớn mang tính toàn cầu.
Đánh cá bất hợp pháp là hoạt động đánh bắt vi phạm các điều khoản về lãnh hải thuộc quyền kiểm soát của các quốc gia có chủ quyền. Việc đánh bắt bất hợp pháp được tiến hành tại các vùng biển sâu cũng vi phạm những quy ước giữa các quốc gia, chẳng hạn như Công ước LHQ về Luật Biển (UNCLOS), hoặc Công ước Bảo vệ Tài nguyên Sinh vật biển Nam Cực (CCAMLR).
Đánh bắt cá bất hợp pháp không phải là mới. Thậm chí tại Hy Lạp cổ đại, ngư dân từ bán đảo Tây Á xâm nhập vào khu vực đánh cá của Athens, gây ra các cuộc xung đột giữa Athens với các nước láng giềng. Tuy nhiên, ngày nay hoạt động đánh bắt cá bất hợp pháp diễn ra trên quy mô hoàn toàn mới. Họ đánh bắt sạch sành sanh nguồn cá sinh trưởng chậm cho tới khi chúng tuyệt chủng về mặt thương mại rồi tiếp tục di chuyển tới ngư trường tiếp theo.
Giống như mọi hoạt động trái phép khác, đánh bắt cá bất hợp pháp ngày nay mang lại lợi nhuận cao. Các tàu đánh cá loại này không cần mua bảo hiểm, thiết bị an toàn hoặc các chương trình bảo dưỡng như ở tàu đánh cá hợp pháp. Chủ sở hữu không mua giấy phép đánh cá, không trả tiền cho giám sát viên ngư nghiệp trên tàu hoặc tham gia vào các chương trình giám sát thương mại tốn kém chẳng hạn như kế hoạch chứng minh bằng tư liệu lượng cá đánh bắt được.
Nếu bị bắt, chủ sở hữu tàu thường chỉ phải trả một khoản tiền phạt nhỏ. Đây chính là lý do tại sao đánh bắt cá bất hợp pháp đang diễn ra tràn lan, làm suy giảm nguồn cá vốn đã bị ảnh hưởng của thế giới nếu các hiệp ước đa phương không được sửa đổi và mọi lỗ hổng trong mạng lưới luật pháp đánh cá biển sâu không được vá lại.
Khó có thể đánh giá được quy mô của hoạt động đánh bắt cá bất hợp pháp. Ngày nay, chúng ta có lẽ chỉ nhìn thấy phần nổi của tảng băng chìm. Tuy nhiên, rõ ràng sự gia tăng mạnh hoạt động đánh bắt biển sâu, cả hợp pháp và bất hợp pháp trong 20 năm qua, đã gây áp lực lớn đối với nguồn cá toàn cầu, buộc đóng cửa nhiều ngư trường dồi dào trước đây. Ngoài ra, cá và đồ biển là những sản phẩm được buôn bán nhiều nhất trên toàn thế giới. Một số loài cá như cá toothfish Patagonia mang lại lợi nhuận cao trên thị trường cá thế giới.
Huỷ hoại hệ sinh thái
Một cách xác định lượng cá bị đánh bắt trái phép là so sánh tổng lượng cá buôn bán trên thị trường với sản lượng cá được đánh bắt hợp pháp. Những so sánh như vậy cho thấy lượng cá toothfish Patagonia được đánh bắt bất hợp pháp có lẽ đã tăng tới 400% trong vòng ba năm qua!
Uỷ ban Bảo vệ Tài nguyên Sinh vật biển Nam Cực ước tính: Nạn đánh bắt cá trái phép trong vùng biên giới của Nam Cực chiếm 39% tổng lượng cá đánh bắt vào các năm 2000/2001. Ngoài ra, trong một số vùng của Nam Cực, lượng cá bị đánh bắt trái phép còn cao hơn nhiều, nên nguồn cá đã giảm tới 90% trong vòng ba năm.
Tình hình tương tự cũng diễn ra trên khắp thế giới. Uỷ ban Đánh bắt Cá Đông Bắc Đại Tây dương thông báo có tới 20% tổng lượng cá hồi đỏ được buôn bán trên toàn thế giới năm 2001 có nguồn gốc bất hợp pháp.
Lưới dây.
Đánh bắt bất hợp pháp còn gây tác động lớn tới các loài sinh vật biển khác cũng như các hệ sinh thái biển. Khi người đánh bắt nhằm vào những loại cá lớn, số lượng chúng ít đi và điều đó làm thay đổi cân bằng tự nhiên giữa động vật săn mồi và con mồi trong hệ sinh thái biển. Số lượng cá lớn suy giảm buộc các tàu đánh cá bất hợp pháp nhằm vào cá nhỏ hơn vốn không thể sinh sản trước khi bị bắt, làm số lượng cá suy giảm nhanh hơn. Chẳng hạn, trong một báo cáo gần đây, các nhà khoa học Canada tiết lộ mức khai thác nguồn cá biển sâu hiện nay sẽ làm cho chúng suy giảm và biến mất trong một vài năm tới.
Hoạt động đánh bắt loài cá roughy da cam ở Madagascar Ridge, Ấn Độ dương bắt đầu vào năm 1999. Các tàu đánh bắt từ ít nhất chín quốc gia đã hoạt động trên ngư trường này và nhiều quốc gia đã ký kết hoặc phê chuẩn các thoả thuận đánh bắt quốc tế. Tuy nhiên, các quốc gia đó không áp đặt hạn chế mang tính phòng ngừa đối với tàu thuyền hoạt động dọc theo Madagascar Ridge, do đó ấn định số mệnh của loài cá này chỉ trong vài năm. Vào cuối mùa đánh bắt 2003, tàu thuyền chỉ đánh bắt được một lượng nhỏ cá roughy da cam và nhiều tàu đã quay sang đánh bắt những loài cá biển sâu dễ bị tổn thương khác.