Post by Oshin on Jun 2, 2004 16:05:30 GMT -5
Phát hiện hợp chất trị ung thư trong nọc rắn
Các nghiên cứu sơ bộ cho thấy một loại hợp chất tự nhiên trong nọc rắn có thể ngăn chặn sự phát triển của khối u ung thư, biến một trong những loại độc tố nguy hiểm nhất trong tự nhiên thành thuốc trị bệnh.
Nọc của con rắn hổ mang rừng tại Kenya này làm tê liệt thông tin giữa dây thần kinh và cơ, do đó gây tử vong.
John Perez, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Độc tố tự nhiên tại ĐH Texas A&M (Mỹ ), giải thích: ''Rắn sử dụng nọc độc để thay đổi những chức năng sinh học và thuốc cũng vậy. Đó là nguyên nhân nọc rắn luôn thu hút được sự quan tâm của các nhà nghiên cứu y học''. Theo chuyên gia độc tố Zoltan Takacs thuộc ĐH Yale, ngày nay có gần 12 xét nghiệm chẩn đoán và thuốc được bào chế từ nọc rắn, chẳng hạn như chất ức chế ACE trị áp huyết cao và nhiều chứng rối loạn tim mạch được phát triển từ nọc của một loài rắn Brazil. Giới khoa học cho rằng dùng nọc rắn trị bệnh mới chỉ là sự khởi đầu.
Trong số gần 3.000 loài rắn trên thế giới, có khoảng 650 loài rắn độc. Mười trong số các loại rắn độc nhất sống ở Australia. Tony Woods, nhà sinh học thuộc ĐH Nam Australia, nói: ''Chúng tôi biết Australia có thể là nguồn thuốc phong phú bởi có rất nhiều sinh vật độc tại đây''. Woods là người đứng đầu một dự án điều tra liệu chất độc trong nọc rắn có thể được sử dụng để phá huỷ mạch máu nuôi dưỡng khối u ung thư hay không.
Nọc rắn rất phức tạp, được tạo nên từ hàng trăm peptide, enzyme và độc tố khác nhau. Nọc của mọi loài rắn không giống nhau và có sự khác biệt khó nhận thấy trong mỗi loài. Có sự khác biệt giữa nọc của rắn thành niên và rắn trưởng thành, thậm chí là ở những vùng địa lý khác nhau. Những khác biệt đó là do áp lực tiến hoá khác nhau chẳng hạn như tổ tiên, con mồi và môi trường. Khác biệt giữa các loại nọc rắn và số loài rắn độc trên toàn thế giới tạo ra một môi trường nghiên cứu phong phú cho các nhà khoa học, chẳng hạn như Woods nhằm tìm kiếm những loại thuốc mới.
Woods nói: ''Một khối u được tạo nên từ nhiều mô. Giống như mô ở mọi nơi trong cơ thể, nếu bạn ngăn cản hoặc can thiệp vào nguồn máu của chúng bạn có thể ức chế sự phát triển của mô đó''. Woods đang hợp tác với dược sĩ Michael Venning, nghiên cứu sinh Emma Bateman và nhà nghiên cứu độc tố Peter Mirtschin tại ĐH Nam Australia. Nhóm nghiên cứu đã tìm thấy một hợp chất trong nọc rắn có tác dụng phá vỡ tế bào nội mô lót ở mặt trong của mạch máu. Hợp chất làm tế bào nội mô tách rời nhau, do đó giết chúng. Khi điều này xảy ra, chức năng của mạch máu bị cản trở, cắt đứt nguồn máu tới khối u, làm cho khối u không nhận được chất dinh dưỡng.
Woods vẫn chưa tiết lộ loại nọc rắn nào mà nhóm của ông đang nghiên cứu bởi các hợp chất vẫn chưa được cấp bằng sáng chế. Lợi thế của các độc tố trích từ nọc rắn là chúng chỉ ảnh hưởng tới những loại tế bào nhất định. Liệu pháp hoá học và nhiều loại thuốc điều trị khác không phân biệt được khối u và tế bào khoẻ mạnh, do đó gây tác dụng phụ. Trái lại, các độc tố tự nhiên đã tiến hoá để tấn công những mục tiêu rất xác định. Woods nói: ''Chúng tôi tin rằng tế bào nội mô trong mạch máu của khối u khác biệt so với tế bào tương tự ở những nơi khác trong cơ thể do chúng tiếp xúc với các hoá chất khác nhau. Điều đó có nghĩa là độc tố ức chế mạch máu khối u không ảnh hưởng tới tế bào khoẻ mạnh xung quanh''.
Nhóm nghiên cứu của Woods sẽ thử nghiệm độc tố trên ở động vật trong năm nay. Kết quả sẽ cho thấy liệu nó có phù hợp để thử nghiệm lâm sàng hay không. Woods nói: ''Tôi không thích rắn bởi chúng làm tôi sợ. Tuy nhiên, tôi bị nọc của chúng quyến rũ''.
Minh Sơn (Theo National Geographic)