Post by Robot on Apr 16, 2004 6:31:36 GMT -5
CÔNG NGHỆ "CHẤM DỨT KHẢ NĂNG NẢY MẦM"CỦA MỘT SỐ LOÀI THỰC VẬT
TRẦN LIÊN PHONG- Cục môi trường
Trong thời gian gần đây, báo chí đặc biệt các tạp chí về nông nghiệp thế giới bắt đầu nói nhiều về một loại công nghệ mới được áp dụng trong nông nghiệp, đó là công nghệ chấm dứt khả năng nảy mầm của thực vật (Terminator Technology). Tại hội nghị tư vấn khoa học, kỹ thuật và công nghệ thuộc Ban thư ký Công ước Đa dạng sinh học họp lần thứ 4 tại Montreal- Canada từ 21- 31/6/1999 (SBSTTA-4) dự định đề nghị COP-5 (Hội nghị lần thứ 5 các nước tham gia Công ước) sẽ họp vào năm 2000 ra Nghị quyết cấm sử dụng công nghệ chất dứt khả năng nảy mầm của thực vật. Do quan điểm về áp dụng công nghệ này trong sản xuất nông nghiệp rất khác nhau giữa các công ty giống quốc tế, một số quốc gia đang nắm độc quyền công nghệ này với một số tổ chức quốc tế về nông nghiệp và phát triển nông thôn, Một số nước như Ấn Độ, Paragoay, EU phản đối áp dụng công nghệ này vào sản xuất nông nghiệp, nên đề nghị của SBSTTA-4 không thông qua được.
Bài viết giới thiệu một số nét cơ bản về công nghệ và một số hậu quả xấu của nó đối với môi trường và đa dạng sinh học để bạn đọc tham khảo.
Công nghệ chấm dứt khả năng nảy mầm của một số loài thực vật ( gọi chung là công nghệ chấm dứt nẩy mầm) là công nghệ sử dụng kỹ thuật trong công nghệ di truyền mới nhằm tạo ra những nhóm thực vật không có khả năng sinh sản, với những hạt giống vô sinh này không thể trồng lại được. Công nghệ này buộc người nông dân phải mua hạt giống cho từng vụ mà không thể tự giữ giống cho vụ sau.
Nó không giống với kỹ thuật tạo giống lai hay kỹ thuật chọn giống khác. Công nghệ này hoàn toàn không mang lại lợi ích cho người nông dân. Nó còn được gọi là "Công nghệ đặc biệt sử dụng di truyền"hay là "Bảo vệ gen" bằng các biện pháp công nghiệp.
Một số công ty hoá chất đang giới thiệu những giống mới sau khi làm yếu khả năng chống bệnh trong tự nhiên của thực vật, hoặc làm cho thực vật phụ thuộc vào các sản phẩm nông hoá độc quyền của công ty. Cùng với kỹ thuật chấm dứt khả năng nẩy mầm, kết hợp với gen "phàm ăn" đã được thiết kế làm tăng việc bán hạt giống và phân bón hoá học. Đối với nông dân, những công nghệ này sẽ dẫn tới làm mất đi quyền tự trị (quyền tự giữ giống) và làm tăng thêm tính phụ thuộc vào một số nhỏ công ty đa quốc gia. Những công nghệ này biến nông dân thành những con tin làm tăng tính phức tạp của sở hữu trí tuệ, độc quyền nguồn gen và những hạt giống đã bị làm suy yếu về di truyền, nếu không được kiểm soát, sẽ dẫn tới một dạng mới " nông nô của công nghệ sinh học".
Làm mất khả năng nảy mầm là loại công nghệ "nền tảng". Các công ty giống sẽ gắn những đặc trưng di truyền độc quyền vào những giống vô sinh mà người nông dân mong muốn mua những giống đã được đổi mới nhất để đáp ứng nhu cầu thị trường sẽ không có sự lựa chọn ngoài việc chấp nhận nền tảng này. Hầu hết các công ty khi tiếp thị những giống được áp dụng công nghệ di truyền đang phát triển công nghệ chấm dứt khả năng nảy mầm. Người nông dân không phải lúc nào cũng được tự do lựa chọn. 10 công ty giống hàng đầu thế giới đang kiểm soát 1/3 thị trường giống thương mại. Cuộc sống của người nông dân có thể còn bị sức ép khi những người cho vay tín dụng, chủ đất, với các quy định ép buộc họ chấp nhận công nghệ.
Về an toàn sinh học, các chuyên gia không thể đảm bảo sự an toàn của công nghệ mới này đối với môi trường và sức khoẻ con người. Các nhà khoa học khuyến cáo rằng những gen vô sinh có thể phát triển thông qua thụ phấn cho các thực vật có họ liên quan và làm ô nhiễm các cánh đồng kế bên với những dòng sông vô sinh. Uỷ ban chính sách tài nguyên di truyền thuộc Nhóm chuyên gia về nghiên cứu nông nghiệp quốc tế (CGIAR) đã kết luận rằng công nghệ chấm dứt khả năng nảy mầm có thể làm giảm đa dạng di truyền cây trồng và đe doạ đa dạng sinh học nông nghiệp.