Post by Oshin on May 27, 2004 8:49:44 GMT -5
Tại sao vòi của voi châu Phi khác voi châu Á?
Trong quá trình tiến hoá, hình thái học của các sinh vật đã tự đơn giản hoá. Có thể đó là lý do mà vòi của voi châu Á, xuất hiện gần đây hơn, không được hoàn thiện bằng vòi của voi châu Phi.
Vòi của voi châu Á chỉ có một miếng thịt thừa có dạng như ngón tay, cầm nắm được ở phía đầu, trong khi vòi voi châu Phi có tới 2 mẩu. Tổ tiên chung của chúng sống ở châu Phi, cách đây 5-7 triệu năm. Một số con có thể đã di chuyển tới Viễn Đông và sinh ra voi châu Á. Chúng thuộc hai loài khác nhau: Loxodonta và Elaphas.
Theo Tài Hoa Trẻ
Bí mật trong sự thở của voi
Một con voi châu Phi thở trên sông.
Những con voi có thể bơi chìm hoàn toàn trong nước, chỉ nhô mỗi chiếc đầu vòi lên. Làm thế nào chúng thở được qua chiếc vòi dài hàng mét này, mà không sợ sự chênh lệch áp suất giữa khí trong phổi và nước ngoài cơ thể sẽ làm đứt các mạch máu? Các nhà nghiên cứu nay đã có câu trả lời vì sao.
Khi chúng ta dùng ống thở bơi trong nước, áp suất không khí trên mặt nước (cũng chính là áp suất không khí trong phổi) và áp suất ở dưới nước sâu có sự chênh lệch lớn, tạo ra sức ép lên các mạch máu của phổi. Ống thở càng dài, sự chênh lệch này càng lớn, và sức ép càng mạnh. Nếu sức ép vượt quá một ngưỡng nào đó, nó có thể làm vỡ các mạch máu trong phổi. Các nhà khoa học đã tính ra rằng, để bơi an toàn, ống thở không bao giờ được dài quá 30 cm.
Ấy vậy mà voi có thể bơi với cái vòi - ống thở - dài hàng mét. Theo quan điểm sinh lý học, thì điều này dường như là không tưởng.
Năm 1681, một nhà khoa học tại Dublin, Ireland, đã mổ tử thi một con voi chết cháy, và ghi nhận được sự khác biệt lớn giữa phổi của nó với phổi của tất cả các động vật bốn chân mà ông từng nhìn thấy. Câu hỏi được đặt ra là, tại sao phổi của voi lại có cấu trúc khác thường như vậy? Phải chăng nó có liên quan với khả năng thở của chiếc vòi, và liệu đó có phải là kết quả của sự tiến hóa?
300 năm sau, John B. West, nhà sinh lý học thuộc trường Y San Diego (ĐH California, Mỹ ), đã tìm ra câu trả lời cho bí ẩn này. Ông cho biết, ở tất cả các động vật có vú, phổi được bao bọc bởi hai lớp màng. Màng ngoài nằm sát với thành ngực, màng trong ôm lấy phổi, tạo ra một khoang rỗng ở giữa chúng, được gọi là khoang màng phổi. Ở người và các động vật có vú khác, khoang màng phổi có chứa khoảng một thìa cà phê chất dịch lỏng. Nhưng voi thì khác, khoang màng phổi của chúng được lấp đầy bằng các mô liên kết. Các mô này không giống như thịt, cũng chẳng phải là cơ, mà là một dạng vật liệu trơn trượt, có thể trượt từ chỗ này sang chỗ khác. Chính các mô liên kết đã giúp cân bằng sự chênh lệch giữa áp suất không khí trong phổi và áp suất của lớp nước sâu ở bên ngoài cơ thể, ngăn không cho các mạch máu vỡ ra.
Dugong
Cũng theo những nghiên cứu gene mới đây, người ta đã phát hiện thấy bà con gần nhất của voi là lợn biển và dugong (một loại bò biển) - những loài thú ăn cỏ sống hoàn toàn dưới nước. Có thể từ xa xưa, voi cũng đã từng tung hoành dưới biển. Tuy nhiên, vì một lý do nào đó, chẳng hạn thiếu thức ăn, loài thú này đã phát triển những chiếc chân to khỏe hơn, đủ để nâng đỡ cơ thể khổng lồ của chúng ở trên cạn, và biến chúng trở thành động vật của đất liền. Một trong những bằng chứng về thời kỳ sống dưới nước, đó là đến tận ngày nay, voi vẫn là những tay bơi lặn rất cừ khôi.
B.H. (theo N.G.)