Máy vi tính và sức khỏe

[Oshin]

Phòng và tránh những ảnh hưởng tới sức khỏe khi sử dụng máy vi tính (MVT)

Viện Bảo hộ Lao động đã tham khảo nhiều tài liệu nghiên cứu của nước ngoài và đưa ra lời cảnh báo: có 60% số người sử dụng MVT trên 6 giờ/ngày, dẫn đến bị thương tổn về cơ khớp so với 30% số thợ sửa chữa máy và 16% số người sử dụng MVT dưới 4giờ/ngày.

Sử dụng MVT còn làm xuất hiện sự căng thẳng thị giác, làm rối loạn hoạt động cơ mắt, giảm thị lực... Sử dụng MVT lâu còn gây căng thẳng và suy nhược cơ bắp trên toàn cơ thể (nhức âm ỉ quanh ổ mắt, đau nhức đầu ngón tay, cẳng tay, bả vai, cổ, bắp đùi và quanh sườn), mất thăng bằng về tâm sinh lý; các biểu hiện thường thấy là dễ xúc động, hay mất bình tĩnh, khó tập trung suy nghĩ...

Bệnh lý có thể mắc ở người sử dụng MVT:

Qua kết quả thăm khám trong nhiều năm liên tiếp của Viện Bảo hộ Lao động cho thấy, biểu hiện đặc trưng nhất của những người làm nghề "máy tính" là các triệu chứng về mắt: cận thị quá cao, tăng nhanh trong 3 năm đầu, sau đó chậm lại và dần ổn định cho đến trước tuổi lão thị; đối với nhóm người trên 40 tuổi thì hiện tượng lão thị xuất hiện sớm.

Tỷ lệ người có nhãn áp cao cũng tăng nhanh theo tuổi đời, ở nữ giới có tỷ lệ cao gấp 2 lần so với nam giới. Tỷ lệ người được phát hiện nhãn áp cao phải điều trị hàng năm là 35%. Sử dụng máy vi tính còn dẫn đến hiện tượng khô mắt, ít chớp mắt, tốc độ phản xạ trước các tín hiệu như ánh sáng thường chậm dần vào cuối ca lao động. Sau 2 giờ gõ bàn phím liên tục sẽ xuất hiện hiện tượng tê đầu ngón tay. Tỷ lệ bị các bệnh đường hô hấp, tim mạch cũng xuất hiện do ngồi lâu trong phòng lạnh...

Phương pháp nào để giữ gìn sức khỏe?

1. Bàn làm việc: Bàn cần có cấu trúc vững chắc, kiểu bàn tối ưu là có thể điều chỉnh được chiều cao mặt bàn để máy và để bàn phím. Chiều cao mặt bàn được căn cứ vào chiều cao từ mặt đất đến khoeo chân trong tư thế ngồi, cộng thêm khoảng trống cần thiết dưới gầm bàn thuận tiện cho cử động của chân. Nếu có thể thì điều chỉnh chiều cao trong khoảng 68- 72 cm. Nếu mặt bàn không thể điều chỉnh được thì nên lấy độ cao trung bình là 70cm. Diện tích mặt bàn được kựa chọn tuỳ theo kích thước và thành phần cấu trúc đặt trên mặt bàn. Với một chỗ làm việc phổ biến nên chọn kích thước 80- 120 cm là vừa phải. Trong trường hợp mặt bàn làm việc cao 70cm, thì chiều cao mặt bàn phím nên đặt khoảng 62cm tính từ mặt đất.

2. Ghề ngồi: Tùy tính chất công việc, tư thế ngồi có thể thay đổi theo nhu cầu đối với màn hình, màn phím hoặc tài liệu. Do đó tốt nhất nên dùng ghế xoay và có độ điều chỉnh chiều cao phù hợp với cơ thể, mặt bàn cũng như các thiết bị đặt trên nó. Chiều cao của ghế được quy định từ chiều cao mặt đất đến khoeo chân trong tư thế ngồi chuẩn (2 mặt bàn chân tiếp xúc 100/% với mặt đất, cẳng chân vuông góc với bàn chân và vuông góc với mặt trên của đùi). Chiều fộng của mặt ghế là 35cm, chiều sâu của mặt ghế cũng là 35cm. Mặt ghế có thể phẳng ngang nhưng để cố định tư thế ngồi thì nên dốc về phía sau khoảng 3á 5 độ, mép trước của mặt ghế cần gọt tròn doãn (thoải) về phía truớc để tránh chèn ép các tổ chức dưới đùi. Nên dùng ghế có tựa lưng, độ cao tính đến tâm của tựa lưng được điều chỉnh trong khoảng 18-25cm. Nếu không điều chỉnh được thì đặt ở độ cao 22cm.

3. Giá đỡ tay: Có tác dụng quan trọng trong việc giảm nhẹ trương lực cẳng tay, cổ tay, bàn tay và ngón tay. Nên đặt giá để tay ở độ cao đến mặt dưới khuỷu tay.

4. Bục gác chân: Chiều dọc của bục gác chân là 30cm, chiều ngang là 40cm, chiều cao có thể linh động tùy mức độ thuận tiến nhưng không nên cao quá 10cm. Ðộ nghiêng của mặt bục gác chân so với mặt đất khoảng 15 độ là hợp lý.

5. Máy tính và màn hình: Nếu thường xuyên phải quan sát màn hình thì nó phải được đặt ngay trước mặt người vận hành. Cần đặt màn hình sao cho có thể điều chỉnh được góc ngang và góc đứng, cũng như độ cao phù hợp với trung tâm thị giác trong góc cúi tự nhiên của đầu ở mức độ thoải mái.

6. Bàn phím: Có thể bố trí cao thấp khác nhau so với máy tính, nhưng không cao quá hoặc thấp quá so với độ cao của khuỷu tay trong tư thế ngồi. Nên để sao cho tay có thể hoạt động một cách thoải mái và tối ưu.

7. Chế độ làm việc và nghỉ ngơi: Không nên ngồi trước màn hình quá 60% thời gian lao động phổ biến nếu thường xuyên phải làm việc mỗi ngày với MVT. Nếu không rút ngắn được thời gian làm việc với MVT thì cần nghỉ giải lao 15 phút sau mỗi giờ làm việc (đối với công việc có cường độ cao), sau 2 giờ làm việc (đối với công việc có cường độ bình thường).

[Robot]

Hãy để mắt thư giãn


TTO - Bắt đầu từ ngày 1-4, công ty Bausch & Lomb (Mỹ ) sẽ chính thức phân phối tại Việt Nam sản phẩm thuốc nhỏ mắt dành riêng cho người sử dụng máy tính thường xuyên để ngăn ngừa hội chứng về mắt do sử dụng máy tính.

Hội chứng mắt do sử dụng máy tính (Computer Vision Syndrome - CVS) là tình trạng mắt bị căng thẳng, mỏi mệt, khô, nóng rát, ngứa hoặc chảy nước mắt, mắt bị mờ đi, đôi khi còn có các dấu hiệu nhức đầu và đau hốc mắt, đau cổ và đau lưng. Đó là tình trạng có đến 75% người thường xuyên sử dụng máy tính tại Mỹ.

Tuy nhiên, theo bác sĩ khúc xạ Nguyễn Cường Nam, dùng thuốc nhỏ mắt chỉ là một giải pháp mang tính tình thế, vấn đề quan trọng đối với những người thường xuyên ngồi đối diện với màn hình là phải biết cách làm cho mắt thư giãn bằng một số biện pháp sau:

- Chú ý chớp mắt thường xuyên hơn để tránh cho mắt khỏi khô. Để mắt nghỉ ngơi sau mỗi 30 phút tập trung bằng việc nhìn một vật gì đó thật xa hoặc nhắm mắt lại nghe nhạc nhẹ.

- Giảm ánh sáng và sự chiếu sáng của màn hình máy tính. Hãy đặt máy sao cho cửa sổ cùng bên với màn hình, sử dụng màn sáo nơi cửa sổ để che bớt ánh sáng. Cần điều chỉnh ánh sáng trong phòng để tránh phản chiếu lên màn hình, đừng để bất kỳ bóng đèn nào chiếu trực tiếp lên màn hình máy tính. Dùng màn chắn sáng cho màn hình. Có thể dùng thêm kính để bạo vệ mắt (như kính lọc tia UV).

- Chọn màn hình lớn, phẳng và kiểm tra độ tương phản, điều chỉnh ánh sáng của màn hình ở mức độ thích hợp.

- Để màn hình cách mắt tối thiểu 50 đến 66cm, dưới tầm mắt 10 đến 20 độ.

T.V.NGUYÊN

[Oshin]

CVS - Hội chứng phổ biến của người dùng máy vi tính

Gần đây, tỉ lệ người mắc tật khúc xạ mắt ngày càng gia tăng. Theo các chuyên gia về mắt, có rất nhiều lý do, như: đọc sách chữ nhỏ, điều kiện làm việc hay học tập không đủ ánh sáng... Riêng việc sử dụng máy vi tính lại gây ra những vấn đề về thị giác mà các chuyên gia gọi là CVS (Computer Vision Syndrome)

Theo Hiệp hội Thị lực Hoa Kỳ, CVS gây ảnh hưởng đến 75% người sử dụng máy vi tính và đôi khi gây những tác động xấu cho mắt. Hội chứng này có thể ảnh hưởng đến tất cả mọi người làm việc với máy tính nhiều giờ hoặc chỉ hai giờ mỗi ngày, bất kỳ đó là một chuyên gia về máy tính, nhân viên văn phòng hay sinh viên. Bác sĩ Nguyễn Cường Nam, chuyên khoa khúc xạ Trung tâm Y khoa Medic TPHCM, cho biết hiện nay tuy chưa có thống kê cụ thể nào về tình trạng CVS ở nước ta, nhưng số người bị hội chứng này ngày càng gia tăng ở những TP lớn. Bình thường, mắt mỗi người chớp trung bình 14 lần/phút nhưng khi sử dụng máy tính, số lần chớp mắt chỉ còn 6-7 lần, giảm khoảng 50%. Sự chớp mắt có nhiệm vụ làm nước mắt tự nhiên tiết ra và trải đều trên bề mặt mắt giúp trơn mắt, vì thế khi số lần chớp mắt giảm sẽ làm mắt bị khô. Mặt khác, khi tiếp xúc với máy tính, mắt có khuynh hướng mở to hơn do phải chăm chú nhìn vào màn hình. Điều này cũng làm mắt mau khô hơn, không đủ độ trơn để loại sạch bụi. Ngoài ra, sự phản chiếu ánh sáng xung quanh và ánh sáng từ màn hình máy tính cũng làm mắt mỏi mệt. Máy tính chất lượng không tốt cũng là nguyên nhân gây hội chứng CVS do màn hình máy tính chập chờn, gây căng thẳng cho mắt. Để giữ được sự tập trung vào hình ảnh hay những mẫu tự trên máy tính, mắt làm việc một cách khó khăn hơn khi nhìn vào một khối ảnh thuần nhất trong không gian bình thường. Nhưng hầu như mọi người không thể nhận biết được sự khác biệt đó.

Theo ghi nhận của bác sĩ Nguyễn Cường Nam, hầu hết những người sử dụng máy vi tính và vị trí thường sắp xếp khoảng không gian làm việc không tốt. Việc để máy tính quá cao hay quá gần sẽ gây nhức mỏi và tình trạng mệt mỏi sẽ nghiêm trọng hơn nếu lặp đi lặp lại nhiều lần. Những triệu chứng thường gặp là mắt bị căng thẳng hay mệt mỏi, khô mắt, nóng rát, ngứa hoặc chảy nước mắt, mắt bị mờ, nhức đầu và đau hốc mắt; ngoài ra còn kèm thêm đau cổ và đau lưng. Nếu người sử dụng máy vi tính không quan tâm đến sự xuất hiện ban đầu của hội chứng này, sẽ có thể dẫn đến tình trạng nghiêm trọng hơn như mắc phải tật khúc xạ. Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Thu, Giám đốc Bệnh viện Mắt TPHCM, cho biết đây là một hội chứng thường gặp hiện nay ở những người làm việc trên máy tính thường xuyên. Tuy nhiên, hội chứng này vẫn chưa được quan tâm đúng mức và với những trường hợp CVS nặng gây nhức mắt, nhức đầu thường bị nhầm lẫn với bệnh tăng nhãn áp (cườm nước).

Để hạn chế những áp lực đối với mắt, bác sĩ Nguyễn Cường Nam khuyên người sử dụng máy tính cần chớp mắt thường xuyên hơn, cho mắt nghỉ ngơi sau 30 phút làm việc với máy (rời mắt khỏi màn hình và nhìn vào vật gì khác ở xa). Bên cạnh đó, việc đặt máy đúng vị trí cũng rất quan trọng. Cần dùng thêm kính bảo vệ mắt, sử dụng thuốc nhỏ mắt dành riêng cho người sử dụng máy vi tính để giữ ẩm mắt cũng như giảm mỏi và xốn cho mắt, dùng màn chắn sáng cho màn hình, dùng kính chống chói và chống phản chiếu để bảo vệ mắt. Nếu mắt quá khô, có thể sử dụng thêm nước mắt nhân tạo, đặc biệt với những người sử dụng máy tính có mang kính tiếp xúc.

Nhất Phương

[Oshin]

Chuyên viên khúc xạ Trần Hoài Long, Khoa Điều trị Khúc xạ – Bệnh viện Mắt TPHCM:

CVS ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt và năng suất lao động

* Phóng viên: Hội chứng thị giác do sử dụng máy vi tính gây ra (CVS) khác với những tật khúc xạ về mắt như thế nào?

- Chuyên viên khúc xạ Trần Hoài Long: Hội chứng CVS là những rối loạn chức năng của hệ thống thị giác, bao gồm một số triệu chứng, như: căng thẳng hay mệt mỏi thị giác, khô mắt, cảm giác rát mắt, chói sáng nhìn mờ, đau đầu và mỏi vai, mỏi lưng, mỏi cổ do sử dụng máy vi tính chưa đúng. Hội chứng này thường gặp ở ¾ những người thường xuyên sử dụng máy vi tính. Còn tật khúc xạ (cận thị, viễn thị, loạn thị ) thật ra là một yếu tố quan trọng gây ảnh hưởng trực tiếp và làm nặng thêm hội chứng CVS. Nếu người có tật khúc xạ mà không được chỉnh kính đúng thì khi làm việc lâu dài trên máy vi tính mắt sẽ dễ bị mệt mỏi hơn. Do đó, việc đầu tiên cần giải quyết đối với những người bị hội chứng CVS là cần được đeo kính đúng.

* Hội chứng này sẽ diễn tiến nguy hiểm ra sao?

- CVS không gây những tổn thương trầm trọng dẫn đến mất thị giác nhưng nếu không được chú ý đúng mức, nó cũng gây một số ảnh hưởng đến năng suất lao động, nhất là đối với giới trí thức. Hội chứng này cũng gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và học tập của giới sinh viên, học sinh. Trong xã hội hiện đại, khi máy tính đã trở thành một công cụ lao động và học tập không thể thiếu thì hội chứng CVS là một vấn đề đáng quan tâm.

* Việc phòng ngừa tốt có ngăn chặn hoàn toàn hội chứng CVS? Ngay cả khi đã mắc phải, nếu điều trị đúng có giúp mắt phục hồi tốt không?

- Đây là một hội chứng có nhiều triệu chứng nên mỗi triệu chứng được xem xét và có hướng xử lý riêng. Các triệu chứng này có thể giảm hoặc mất hẳn nếu chúng ta có hướng xử lý và điều chỉnh chế độ sinh hoạt, làm việc hợp lý. Với đà phát triển công nghệ thông tin như ở nước ta thì việc ngày càng có thêm nhiều người bị mắc hội chứng CVS là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, chúng ta có thể kiểm soát được nếu người sử dụng máy tính có những thông tin đúng và cách thức xử lý đúng, kịp thời.

* Ngoài những yếu tố như độ tương phản ánh sáng phù hợp, vị trí đặt máy hợp lý, thời gian tiếp xúc với máy vừa phải thì một máy tính như thế nào mới được xem là đủ chất lượng để ít gây ra hội chứng CVS nhất?

- Mọi người thường lo lắng về những tia bức xạ độc hại từ màn hình máy tính nhưng thực sự lượng bức xạ này thường thấp hơn mức tối đa cho phép. Tuy nhiên, chất lượng của màn hình có nhiều ảnh hưởng đến sự thoải mái về thị giác khi sử dụng. Có 3 yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng của màn hình, đó là tốc độ quét, độ phân giải và điểm ảnh. Tốt nhất nên sử dụng màn hình có độ quét trên 80 Hz, độ phân giải 800 x 600 và điểm ảnh dưới 0,28 mm.

Tam Thanh